Kishte pasur paralajmërime të përsëritura nga qeveritë perëndimore më parë për mundësinë e një sulmi nga IS-K.

“IS-K, armiku kryesor i talebanëve, planifikoi sulmet kundër personelit amerikan”, presidenti amerikan Joe Biden pas sulmeve vdekjeprurëse në aeroportin e Kabulit.

POR KUSH ËSHTË IS-K?

IS-K është një degë e xhihadistëve të Shtetit Islamik. “K” do të thotë “Khorasan”, një emër i vjetër për Afganistanin dhe disa pjesë të fqinjve të tij në Pakistan, Iran dhe Azinë Qëndrore”.

Ai është grupi më ekstrem dhe më i dhunshëm nga të gjitha grupet militante xhihadiste në Afganistan.

IS-K u krijua në janar 2015 në kulmin e fuqisë së ISIS-it në Irak dhe Siri, para se kalifati i saj i vetëshpallur të çmontohej nga një koalicion i udhëhequr nga SHBA.

Ai rekruton xhihadistë afganë dhe pakistanezë, veçanërisht anëtarë të talibanëve afganë që kanë dezertuar, të cilët e kanë parë organizatën e tyre si ekstreme.

Grupi fillimisht përfshinte Pakistanin, derisa një pjesë e veçantë e Pakistanit u nda në maj 2019.

SA ANËTARË KA IS-K?

Në kulmin e tij grupi numëronte rreth 3,000 luftëtarë.

Megjithatë, ai ka pësuar viktima të konsiderueshme në përleshjet me forcat e sigurisë amerikane dhe afgane, dhe gjithashtu me talebanët.

CILAT SULME KA KRYER IS-K?

IS-K ka vënë në shënjestër forcat afgane të sigurisë, politikanët dhe ministritë afgane, talebanët, pakicat fetare, përfshirë myslimanët dhe shiitët, forcat amerikane dhe të NATO-s, si dhe agjencitë ndërkombëtare, përfshirë organizatat humanitare.

IS-K janë fajësuar për disa nga mizoritë më të këqija në vitet e fundit, duke synuar shkollat ​​e vajzave, spitalet dhe madje edhe një maternitet, ku thuhet se kanë qëlluar për vdekje gratë shtatzëna dhe infermieret.

Ndryshe nga talebanët, interesi i të cilëve është i kufizuar në Afganistan, IS-K janë pjesë e rrjetit global të IS që kërkon të kryejë sulme ndaj objektivave perëndimorë, ndërkombëtarë dhe humanitarë kudo ku mund t’i arrijnë ato.

KU ËSHTË QENDRA E IS-K?

IS-K është vendosur në provincën lindore të Nangarhar, pranë rrugëve të kontrabandës së drogës dhe njerëzve brenda dhe jashtë Pakistanit.

Ndërsa shumica e aktiviteteve të tij kanë qenë në Nangahar dhe Kabul, grupi gjithashtu ka marrë sulme në provincat e Kunar, Jowzjan, Paktia, Kunduz dhe Herat.

A JANË IS-K TË LIDHUR ME TALEBANËT?

Ka mundësi që të jenë të lidhur përmes një pale të tretë, rrjetit Haqqani.

Sipas studiuesve, ka lidhje të forta midis IS-K dhe rrjetit Haqqani, i cili nga ana tjetër është i lidhur ngushtë me talebanët.

Njeriu tani përgjegjës për sigurinë në Kabul është Khalil Haqqani, për kokën e të cilit ka pasur një shpërblim prej 5 milion dollarësh.

Dr Sajjan Gohel nga Fondacioni Azia Paqësori ka monitoruar rrjetet militante në Afganistan për vite me rradhë.

Ai thotë se “disa sulme të mëdha midis 2019 dhe 2021 përfshinin bashkëpunim midis IS-K, rrjetit Haqqani të talebanëve dhe grupeve të tjera terroriste me bazë në Pakistan”.

Kur talebanët morën kontrollin në Kabul më 15 gusht, grupi liroi një numër të madh të burgosurish nga burgu Pul-e-Charki, mes të cilëve thuhet se ishin militantët e ISIS dhe al-Kaedës. Këta njerëz tani janë në arrati.

PSE IS-K PARAQET NJË SFIDË PËR TALEBANËT?

IS-K ka dallime të mëdha me talebanët, të cilët i akuzon për braktisjen e Xhihadit dhe fushës së betejës në favor të një zgjidhjeje të negociuar të paqes të arritur në “hotelet e shtrenjta” në Doha, Katar.

IS-K i konsideron militantët talebanë “të pafe”, duke e bërë vrasjen e tyre të ligjshme sipas interpretimit të tyre të ligjit islam.

Militantët e Shtetit Islamik tani përfaqësojnë një sfidë të madhe të sigurisë për qeverinë e ardhshme talebane, diçka që lidershipi i talebanëve e ndan me agjencitë e inteligjencës perëndimore.

DALLIMET ME TALEBANËT

Ekziston një konflikt i dhunshëm mes IS-K dhe militantëve të disa organizatave të tjera në rajon, veçanërisht me talebanët.

Këta grupe kanë ideologji dhe politika të ndryshme. IS-K kërkon të vendosë një entitet politik mes të gjitha vendeve myslimane. Talebanët thonë se fokusi i tyre është që të qeverisin Afganistanin.

IS-K është përgjegjës për dhjetëra sulme ndaj civilëve në Afganistan që prej krijimit të tij në vitin 2015. Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë paralajmëruar se ata mund të ndërmarrin sulme të tjera ndërsa ushtria e tyre po largohet nga Afganistani. /Përgatiti Zoom.al