Facebook i ka lejuar vazhdimisht udhëheqësit dhe politikanët botërorë të përdorin platformën e tij për të mashtruar publikun ose për të “ngacmuar” kundërshtarët, pavarësisht se janë paralajmëruar.

Guardian ka pasur mundësi që të analizojë një dokument të brendshëm që tregon sesi kompania trajtoi më shumë se 30 raste në 25 shtete të sjelljes manipuluese politike që u zbuluan në mënyrë proaktive nga stafi i kompanisë.

Hetimi tregon se si Facebook ka lejuar abuzime të mëdha me platformën e saj në vendet e varfra, të vogla dhe jo-perëndimore në mënyrë që të vendosë përparësinë e adresimit të abuzimeve që tërheqin vëmendjen e medias ose ndikojnë në SHBA dhe vendet e tjera të pasura.

Kompania ka adresuar thuajse menjëherë manipulimin politik që ka prekur vende si SHBA, Tajvani, Koreja e Jugut dhe Polonia, ndërsa ka “lëvizur më ngadalë” ose aspak në raste që kanë ndodhur në vende si Afganistani, Iraku, Mongolia, Meksika dhe në pjesën më të madhe të Amerikës Latine.

“Është bërë shumë dëm në Facebook që nuk po adresohet pasi nuk konsiderohet si një rrezik i PR për Facebook”, tha Sophie Zhang, një ish shkencëtare e të dhënave në Facebook e cila punonte brenda organizatës “integriteti” të kompanisë për të luftuar sjelljen jo-autentike. “Kostoja nuk përballohet nga Facebook. Bartet nga bota e gjerë në tërësi. ”

Facebook u zotua të luftojë manipulimin politik të mbështetur nga shteti më anë të platformës së tij pas fiaskos historike të zgjedhjeve amerikane 2016, kur agjentët rusë përdorën llogari jo-autentike të Facebook për të mashtruar dhe përçarë votuesit amerikanë.

Por kompania ka dështuar në mënyrë të përsëritur të ndërmarrë veprime në kohë kur u paraqiten prova të manipulimit të shfrenuar dhe abuzimit të mjeteve të saj nga udhëheqësit politikë në të gjithë botën.

Facebook e pushoi Zhang nga puna për performancë të dobët në shtator të vitit 2020. Në ditën e saj të fundit, ajo publikoi një shënim lamtumire me 7,800 fjalë duke përshkruar se si ajo kishte “gjetur përpjekje të shumta të qarta nga qeveritë e huaja për të abuzuar me platformën në shkallë të gjerë për të mashtruar qytetarët e tyre” dhe duke kritikuar ashpër kompaninë që ka dështuar të adresojë abuzimet.

“E di që tani kam gjak në duar,” shkroi ajo. Lajmet për shënimin në fjalë u raportuan për herë të parë në shtator nga BuzzFeed News. Zhang po shpreson tashmë se duke dalë hapur me zbulimet e saj do ta detyrojë Facebook-un të llogarisë ndikimin tij në pjesën tjetër të botës.

Zhang i paraqiti dhjetëra raste ekipit të inteligjencës se rrjete adresash false apo faqesh po shtrembërojnë diskursin politik në vende si Shqipëria, Meksika, Argjentina, Italia, Filipinet, Afganistani, Koreja e Jugut, Bolivia, Ekuadori , Iraku, Tunizia, Turqia, Tajvani, Paraguai, El Salvador, India, Republika Dominikane, Indonezia, Ukraina, Polonia dhe Mongolia.

Në rastin e Shqipërisë, rezulton se Facebook nuk mori asnjë masë.

“Një hetues i inteligjencës gjeti prova se rrjeti shqiptar, i cili po prodhonte komente jo-autentike, ishte i lidhur me individë në qeveri, dhe më pas hoqi dorë nga çështja,” thuhet në shkrim.