zoom

Bota

Pse po konsideron kryeministri i Spanjës të japë dorëheqjen?

Të mërkurën mbrëma, kryeministri socialist i Spanjës, Pedro Sánchez, njoftoi papritur se po anulonte detyrat e tij publike për pjesën tjetër të javës dhe po konsideronte dorëheqjen nga detyra. Ai tha se vendimin e tij do ta shpallë të hënën.

Çfarë e nxiti njoftimin e papritur?

Megjithëse politika spanjolle është bërë gjithnjë e më e polarizuar, personale dhe e hidhur gjatë viteve të fundit, Sánchez tha se ai ishte ndjerë i detyruar të merrte në konsideratë pozicionin e tij pas asaj që ai e quajti një “operacion ngacmimi” të pabazë të kryer kundër tij dhe gruas së tij nga kundërshtarët politikë dhe seksionet armiqësore të mediave të djathta.

Njoftimi erdhi disa orë pasi një gjykatë e Madridit tha se kishte hapur një hetim ndaj gruas së Sánchez, Begoña Gómez, “për veprën e supozuar të shitjes së ndikimit dhe korrupsionit”. Hetimi pasoi një ankesë nga grupi Manos Limpias (Duart e Pastra).

Kush është Manos Limpias?

Grupi – i cili e përshkruan veten si një sindikatë e pavarur kombëtare e angazhuar për “të sjellë pavarësinë e gjyqësorit dhe demokratizimin e vërtetë dhe real të institucioneve tona” – drejtohet nga një avokat i quajtur Miguel Bernad, i cili dihet se ka pasur lidhje me e kaluara në të djathtën ekstreme të Spanjës. Në vitin 2021, Bernad u dënua me katër vjet burg për një skemë për të zhvatur firmat e mëdha, por u lirua nga gjykata supreme muajin e kaluar për shkak të mungesës së provave.

Manos Limpias ka një histori të gjatë të përdorimit të gjykatave për të ndjekur ato që ai mendon se po veprojnë në kundërshtim me ato që ajo i konsideron si interesat demokratike të Spanjës. Sipas ligjit spanjoll, individët dhe grupet mund të përdorin një mekanizëm të njohur si acusación popular (akuza e njerëzve) për të paraqitur ankesat penale para një gjyqtari, i cili më pas i shqyrton ato dhe vendos nëse do të vazhdojë apo jo.

Cilat janë pretendimet mbi të cilat bazohet ankesa?

Manos Limpias ka akuzuar Gómez se ka përdorur ndikimin e saj si gruaja e kryeministrit për të siguruar sponsorë për një kurs masteri universitar që ajo drejtoi.

Gjykata nuk ka dhënë ende ndonjë detaj, por deklarata e saj erdhi menjëherë pasi faqja e lajmeve në internet El Confidencial tha se hetuesit po shqyrtonin lidhjet e Gómez me disa kompani private që morën fonde nga qeveria ose fituan kontrata publike.

Faqja tha se hetimi ishte i lidhur me lidhjet e supozuara të Gómez me grupin spanjoll të turizmit Globalia, i cili zotëron linjën ajrore Air Europa.

Ajo tha se ajo kishte takuar dy herë Javier Hidalgo, shefin ekzekutiv të Globalia, kur kompania transportuese ishte në bisedime me qeverinë për të siguruar një paketë të madhe shpëtimi pasi u godit keq nga humbja e trafikut ajror për shkak të krizës Covid-19.

Në atë kohë, Gómez drejtonte IE Africa Center, një fondacion i lidhur me shkollën e biznesit të Madridit Instituto de Empresa (IE), një pozicion që ajo la në vitin 2022.

Në një deklaratë të lëshuar mëngjesin e së enjtes, Manos Limpias u shfaq më i kujdesshëm në lidhje me akuzat që kishin bërë bazën e ankesës së tij. Grupi tha se kishte mësuar “përmes gazetave të ndryshme dixhitale, për informacione që përshkruanin parregullsitë e supozuara që mund të ishin kriminale”. Ajo tha se kishte ushtruar të drejtën e saj për ta shtruar çështjen para një gjyqtari, i cili do të ishte më i miri për të përcaktuar nëse raportet e mediave ishin të vërteta.

Autoriteti ndjekës i Madridit tha të enjten se kishte kërkuar pushimin e çështjes.

Si janë përgjigjur ata që supozohet se janë përfshirë?

IE tha në një deklaratë se nuk kishte marrë kurrë ndonjë mbështetje financiare nga Globalia ose kompanitë e saj të asociuara.

Në mars, mbikëqyrësi i konfliktit të interesave të Spanjës hodhi poshtë një ankesë të bërë nga partia konservatore e opozitës, Partia Popullore (PP), e cila pretendonte se kishte një lidhje midis një pakete shpëtimi nga qeveria të Air Europa dhe “lidhjeve ekonomike dhe profesionale” të gruas së Sanchez.

Në një deklaratë të përbashkët në atë kohë, Globalia dhe Air Europa thanë se ndihma e marrë nga qeveria spanjolle ishte “në përputhje me parametrat e ndihmave të tjera të marra nga kompani të ndryshme në këtë sektor në Spanjë dhe në pjesën tjetër të Evropës” dhe ajo e konsideroi veten një viktimë e “zjarrit politik”.

Çfarë ka thënë Sanchez?

Kryeministri ka akuzuar PP dhe partinë e ekstremit të djathtë Vox se kanë bashkëpunuar me Manos Limpias dhe mediat e djathta për të kryer një “operacion ngacmimi nga toka, ajri dhe deti” të pabazë në një përpjekje për të realizuar “kolapsin personal dhe politik duke sulmuar gruan [e tij]”.

Në deklaratën e tij të mërkurën mbrëma, ai shtoi: “Siç është e logjikshme, Begoña do të mbrojë nderin e saj dhe do të bashkëpunojë me sistemin e drejtësisë aq sa është e nevojshme për të sqaruar faktet që janë sa skandaloze në dukje, aq edhe inekzistente”.

Duke folur në parlament më herët të njëjtën ditë, kryeministri tha gjithashtu se ai ende besonte në sistemin spanjoll të drejtësisë “pavarësisht gjithçkaje.

Çfarë do të ndodhë më pas?

Kjo do të varet nga ajo që do të vendosë Sanchez gjatë ditëve të ardhshme. Aleatët e tij po i bëjnë thirrje atij të qëndrojë në detyrë. Nëse ai vendos ta bëjë këtë, ai mund t’i nënshtrohet një votëbesimi për të mbështetur udhëheqjen e tij. Nëse ai zgjedh të japë dorëheqjen, parlamenti mund të votojë për një kryeministër të ri, përndryshe zgjedhjet e parakohshme mund të thirren dhe të mbahen në korrik./ Përkthyer nga “The Guardian”