Kjo ngjyrë u zgjodh sepse është relaksuese, na shpjegon gjatë vizitës menaxheri i qendrës së parë të ndërtuar jashtë vendit për të pritur – sipas ligjeve italiane – azilkërkues me pak ose zero shanse për t’i marrë ata.

Në fakt janë përzgjedhur burra të rritur, pa familje. me sa duket me shëndet të mirë dhe që vijnë nga vende të konsideruara të sigurta nga qeveria italiane.

Do të nevojiteshin shumë më tepër për t’u dhënë atyre shpresë dhe relaksim: të kapur vetëm një hap larg hyrjes së tyre në Evropë nga varkat patrulluese italiane, kryesisht në bordet e varkave të vogla, ata janë gati të “devijohen” në një vend jashtë Bashkimit, Shqipëri, në bazë të marrëveshjes së nënshkruar vitin e kaluar mes dy qeverive.

Emigrantët po udhëtojnë ende në bordin e “Libra”-s, anijen e Marinës Italiane, e cila u bë famëkeqe në vitin 2013 kur iu kërkua të mos iu përgjigjej thirrjeve të dëshpëruara për ndihmë të dërguara nga të mbijetuarit e anijes siriane në ujërat malteze dhe që tani është bërë një qendër lundruese mes Mesdheut dhe Adriatikut.

Anija u nis dje në brigjet e Lampeduzës dhe do të ankorohet të mërkurën (16 tetor) me grupin e parë të refugjatëve në portin e Shëngjinit, një orë larg me makinë në veri të Tiranës.

Këtu, është e para nga dy qendrat e ndërtuara nga italianët dhe e drejtuar nga policia, karabinierët dhe Guardia di Finanza: 3.500 metra katrorë për pritjen dhe identifikimin e të sapoardhurve.

Pas disa shtyrjeve, qendrat u bënë të aksesueshme vetëm pak ditë më parë, edhe pse punimet ende nuk kanë përfunduar plotësisht.

Në këto ndërtesa, emigrantët do të freskohen, do të marrin rroba të pastra (xhupa dhe tuta blu ose të zeza) dhe një kod QR, do t’i nënshtrohen një kontrolli shëndetësor dhe në fund do të mund të paraqesin kërkesën e tyre për azil. Gjithçka do të procedohet brenda një dite, sepse në Shëngjin nuk ka shtretër.

Porti i Shëngjinit, i cili do të presë fillimisht emigrantët para se të transferohen në qedrat e pritjes
Më pas do të pasohet nga një transferim me autobus për në qendrën tjetër, atë të Gjadrit, rreth njëzet kilometra në brendësi të tokës, në një kodër.

Një zonë e shkretë, dikur shtëpia e Forcave Ajrore Shqiptare dhe e rikthyer në jetë nga forcat e armatosura.

Një gardh gjigant prej betoni i kryesuar nga gardhe metalike të larta gjashtë metra, kufizon një sipërfaqe prej 70 mijë metrash katrorë të ndarë në tre sektorë: më i madhi është për azilkërkuesit, një seri blloqesh me dhoma me katër krevate të pajisura me kondicionerë, tavolina me karrige, priza dushi dhe USB. Dyshekët janë ende të mbështjellë me celofan në pritje të emigrantëve dhe pastrimi në vazhdim e sipër.

Nuk ka mensë apo restorant: ushqimi do të vijë gati dhe do të konsumohet në ambientet e përbashkëta. Qëndrimi këtu është maksimumi katër javë: me procedurën e përshpejtuar të azilit, kjo është koha që pritet të përfundojë procesi.

Pas kësaj, ose njihet mbrojtja ndërkombëtare dhe dërgohen në Itali ose (rezultati më i mundshëm) aktivizohet dekreti i dëbimit.

Tani për tani, Gjadri mund të strehojë maksimumi 400 persona, por kantieri është ende i hapur, qëllimi është dyfishimi i kapacitetit të tij. Një pjesë tjetër e qendrës i kushtohet atyre që u është refuzuar azili dhe presin të riatdhesohen.

I super blinduar: ai kufizohet nga një gardh me patkua katër metra të lartë, një pengesë e dytë përveç gardhit të jashtëm. Brenda ka klasa për seancat dëgjimore të autoritetit gjyqësor në distancë.

Pas maksimumi tre muajsh, nëse gjithçka shkon mirë, riatdhesimet duhet të bëhen direkt nga këtu, por ende nuk janë përcaktuar marrëveshjet me autoritetet e aeroportit të Tiranës.

Pastaj është një sektor i tretë që është një burg i vogël me 20 vende, për ata që kanë kryer vepra penale brenda qendrës.

Është hera e parë që një burg italian ngrihet jashtë kufijve, konsideron përgjegjësja Silvana Sergi, ish-drejtoreshë e burgut “Regina Coeli” në Romë.

Ndër sfidat e këtij eksperimenti të parë në menaxhimin ekstraterritorial të emigrantëve, është edhe vendimi i Gjykatës së BE-së, e cila detyron Italinë të ngushtojë listën e vendeve të sigurta.

Burimi: “Corriere della Sera”