zoom

Bota

Lufta e Rusisë në Ukrainë kërcënon të kalojë në një fazë të re të rrezikshme

Një seri shpërthimesh misterioze në Moldavi kanë ngritur kërcënimin e përhapjes së luftës së Rusisë në Ukrainë në një territor të ri, me pasoja të paparashikueshme.

Shpërthimet shkatërruan antenat e radios në një pjesë të garnizonit rus të Moldavisë lindore përgjatë kufirit ukrainas, Transnistria, një zonë  paqësore që nga një konflikt i shkurtër në 1992 i zhvilluar nga separatistët e mbështetur nga Kremlini kundër ushtrisë moldave.

Autoritetet separatiste fajësuan incidentet tek të infiltruarit ukrainas, ndërsa qeveria e Kievit pretendoi se ato ishin sulme me flamur të rremë, të krijuara për të ofruar një pretekst për një infuzion të trupave ruse, për t’i shtuar numrit 1500 tashmë të vendosur atje, ashtu siç shpërthimet e ngjashme në Donbas i paraprinë më 24 shkurt pushtimit rus në Ukrainë.

Këtyre pretendimeve iu dha më shumë peshë kur banorët në Transnistri morën mesazhe të rreme SMS të martën që paralajmëronin për një sulm të afërt ukrainas.

Presidentja moldave, Maia Sandu, thirri një takim urgjent të këshillit të saj të sigurisë dhe deklaroi se forcat ishin në gatishmëri në Transnistria, të cilat ishin “të interesuara për destabilizimin e rajonit”.

Një lëvizje ruse në Transnistria do të përbënte një kërcënim të menjëhershëm për sovranitetin e Moldavisë, një vend me 2.6 milionë banorë, i cili, si Ukraina, ka treguar interes në rritje për t’u bashkuar me NATO-n.

Ai do të kërcënonte gjithashtu Odesën, qytetin port ukrainas i cili shtrihet në bregun e Detit të Zi midis Moldavisë dhe Khersonit të pushtuar nga Rusia.

Katër ditë më parë, komandanti i qarkut ushtarak qendror të Rusisë, Rustam Minnekayev, tha se qëllimet e Moskës përfshinin kapjen e Ukrainës jugore, në mënyrë që t’i jepte Rusisë kontrollin mbi bregun e Detit të Zi dhe aksesin në Transnistria.

Të martën, Nikolai Patrushev, sekretari i Këshillit të Sigurimit të Rusisë dhe një nga këshilltarët më të afërt të Vladimir Putinit, ngriti një tjetër spektër të zymtë, duke deklaruar se Ukraina mund të copëtohej në “disa shtete”, duke fajësuar për një rezultat të tillë ndërhyrjen perëndimore.

Kërcënimi i copëtimit vjen pas dështimit poshtërues të qëllimit kryesor të luftës së Putinit, për të nënshtruar të gjithë Ukrainën dhe për të instaluar një qeveri miqësore në Kiev.

Ofensiva masive e nisur në shkurt nuk ishte në gjendje të thyente rezistencën ukrainase ndërsa Moska nuk ishte në gjendje të pengonte mbështetjen e NATO-s.

Paralajmërimet e përsëritura ruse, duke dridhur në mënyrë eksplicite me arsenalin më të madh bërthamor në botë, kanë pasur një ndikim në rënie.

Finlanda dhe Suedia duket se do të deklarojnë gatishmërinë e tyre për t’u bashkuar me NATO-n muajin e ardhshëm në kohën e samitit të aleancës në fund të qershorit, duke shmangur sugjerimet nga Moska se një veprim i tillë do të çonte në vendosjen e forcave ruse drejt perëndimit, përfshirë raketat bërthamore.

Të hënën, ministri i jashtëm rus, Sergei Lavrov, u përpoq të përforconte kërcënimin, duke akuzuar NATO-n për një luftë me përfaqësues në Ukrainë dhe duke paralajmëruar se rreziku i konfliktit bërthamor “nuk duhet të nënvlerësohet”.

Por 12 orë më vonë, Gjermania hoqi rezervat e saj të mëparshme përshkallëzuese për furnizimin me armë të rënda në Ukrainë dhe njoftoi se do të dërgonte 50 armë kundërajrore vetëlëvizëse Gepard.

Ky njoftim, nga ministrja e mbrojtjes, Christine Lambrecht, u bë në takimin e së martës me rreth 40 vende në bazën ajrore Ramstein, për të koordinuar dhe rritur mbështetjen ushtarake perëndimore për Kievin që shënoi një rritje të aksioneve nga mbështetësit e Ukrainës.

Duke njoftuar kontributin e vetë Mbretërisë së Bashkuar për sistemet kundërajrore, ministri i mbrojtjes James Heappey shkoi më tej, duke thënë se do të ishte “krejtësisht legjitime” që armët të përdoren kundër linjave të furnizimit brenda Rusisë.

Si kundërpërgjigje, Rusia ka filluar të bombardojë linjat e furnizimit, duke synuar hekurudhat dhe urat dhe duke kërcënuar se do të godasë Kievin.

Ndërsa lufta në Ukrainë zhvillohet, palët në konflikt po ripërcaktojnë qëllimet e tyre.

Rusia e ka braktisur pushtimin e drejtpërdrejtë për momentin dhe po kërkon të krijojë një zonë pushtimi të afërt që arrin deri në Transnistria, të cilën Putini mund ta paketojë si “Novorossiya”, themeli për një perandori të re ruse.

Ndërkohë, administrata Biden ka konfirmuar prerazi se objektivat e saj shkojnë përtej mbrojtjes së Ukrainës, deri te pengimi i kapacitetit të Rusisë për të kryer akte të mëtejshme agresioni.

“Ajo që ne duam të shohim është një Ukrainë e lirë dhe e pavarur dhe në fund të ditës, që do të përfshijë një Rusi të dobësuar dhe NATO të forcuar,” tha për CNN kryetari i shefave të përbashkët të shtabit, Gjeneral Mark Milley, duke i bërë jehonë komenteve të bëra nga sekretari i mbrojtjes, Lloyd Austin, një ditë më parë.

“Ajo që është në rrezik këtu është shumë më e madhe se Ukraina,” shtoi Milley.

“Nëse Rusia ikën nga kjo pa kosto, kështu shkon i ashtuquajturi rend botëror ndërkombëtar dhe ne hyjmë në një zonë të paqëndrueshmërisë serioze”.

Nëse shpërthimet ogurzezë në Transnistria janë paralajmërime të një gambiti të ri të Putinit, Moldavia mund ta gjejë veten si terrenin tjetër të provës ku kjo botë e re e rrezikshme ndjehet./The Guardian