Në vitin 2022, konflikti midis Rusisë dhe Ukrainës shpërtheu me pushtimin e luftës së kryer nga ushtria e Putinit, por pas fakteve që zënë pjesën më të madhe të lajmeve sot ka tetë vite tensione. Që nga viti 2014, kinemaja në fakt ka rrëfyer parakushtet për konfrontim të armatosur, me filma dhe dokumentarë që ofrojnë informacione dhe njohuri të vlefshme për një luftë që nuk është asgjë tjetër veçse e papritur.

“Winter on fire: Ukraine’s fight for freedom”

“Winter on fire: Ukraine’s fight for freedom” nga Evgeny Afineevsky është dokumentari i vitit 2015 që tregon se ku filloi gjithçka, me protestat e qytetarëve ukrainas në 2014, të cilat u ngritën pas vendimit të qeverisë për të forcuar marrëdhëniet me Rusinë në kurriz të atyre me Bashkimin Europian. Filmi u nominua për çmimin Oscar për dokumentarin më të mirë.

“Donbass”

Sergei Loznitsa tregon përmes satirës situatën e vështirë në territoret e Donbasit, ku tetë vjet më parë nisën përplasjet mes separatistëve prorusë dhe ukrainasve për pavarësi. Në vitin 2018 filmi merr pjesë në Festivalin e Filmit në Kanë në seksionin “Un Certain Regard”.

“Atlantis”

Në vitin 2018, Valentyn Vasjanovych parashikoi pjesërisht situatën e sotme. Në fakt, me “Atlantis” ai imagjinoi Ukrainën në vitin 2025, një veteran i luftës me Rusinë që shpërtheu pas fërkimit në Donbas. I shpërblyer në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit në Venecia, ai gjithashtu kandidoi për Oscars si filmi më i mirë i huaj.

“War Note”

Roman Lyubiy na çon drejtpërdrejt në fushën e betejës, me një dokumentar të vitit 2021 që përdor video materiale të realizuara në vetën e parë nga ushtarë dhe vullnetarë ukrainas.

“Cyborgs: Heroes Never Die”

Frymëzuar nga një histori e vërtetë, filmi i Akhtem Seitablayev organizon rezistencën ukrainase për të mbrojtur aeroportin e Donetskut në 2014. Pesë protagonistët vullnetarë i rezistuan një rrethimi 242-ditor, duke fituar pseudonimin Cyborgs dhe një vend nderi, si legjendat kombëtare.

“Bad Roads”

Shkrimtarja e “Cyborgs”, Natalya Vorozhbit, bëri debutimin e saj regjisorial në vitin 2021 me “Bad Roads”. Dokumentari mbledh dëshmi në fushën e pesë personazheve, ushtarëve apo luftëtarëve vullnetarë, pesë jetë shumë të ndryshme që bashkohen në përvojën e luftimit.

“The earth is blue as an orange”

Ndër filmat më emocionues për konfliktin ruso-ukrainas, padyshim që bien në sy ata të realizuar nga regjisorët. Për shembull, në vitin 2020 Iryna Tsilyk vë në skenë realizimin e një filmi brenda filmit, krijuar në bodrumin e shtëpisë nga një nënë që jeton në Donbass me fëmijët dhe gjyshen e saj.

“Klondike”

I prezantuar në Festivalin e Filmit “Sundance” dhe Berlinale në 2022, filmi i Maryna Er Grobach tregon luftën kokëfortë të Irkës, një gruaje shtatzënë që nuk dëshiron të largohet nga shtëpia e saj në distriktin e Donetskut edhe pse tani është pushtuar nga rusët.