zoom

In Zoom

The Economist: Për sa kohë që është gjallë, Putin do të përpiqet të dominojë Ukrainën

A po e shkel Rusia syrin? Apo mbyllja e një syri është për të marrë shenjë që të terheqë këmbëzën?

Pas disa javësh grumbullimi ushtarak të forcave ruse rreth Ukrainës dhe kërcënimeve perëndimore për të imponuar sanksione të paprecedenta ekonomike nëse ato nisin pushtimin, një skenë koreografike nga Kremlini ka tërhequr vëmendjen e kryeqyteteve perëndimore.

I ulur në fund të një tavoline të gjatë pafundësisht, të llojit që është bërë e detyrueshme për diplomacinë e Vladimir Putinit, presidenti rus thirri vartësit e tij për të raportuar mbi përparimin e tyre. Ministri i Jashtëm Sergei Lavrov deklaroi se përgjigja e Perëndimit ndaj kërkesave të Rusisë ishte zhgënjyese, ndonjëherë edhe fyese.

Por Perëndimi ishte tronditur nga veprimet e Rusisë, vuri në dukje zoti Lavrov, dhe Amerika, në veçanti, u ishte përgjigjur pozitivisht të paktën disa kërkesave, veçanërisht mbi kontrollin e armëve në Evropë. Bisedimet nuk mund të zvarriteshin, por ai “rekomandoi” intensifikimin e kontakteve diplomatike.
“Më duket se mundësitë tona nuk janë të shteruara”, deklaroi ai, pas miratimit të zotit Putin.

Menjëherë pas kësaj, Sergei Shoigu, ministri i mbrojtjes, tha se disa nga stërvitjet ushtarake të Rusisë kishin përfunduar dhe të tjera ishin afër përfundimit.

Ndërkohë në Kiev, kryeqyteti i Ukrainës, pati një tjetër shenjë të lëvizjes së mundshme diplomatike. Olaf Scholz, kancelari gjerman, tha se anëtarësimi i Ukrainës në NATO ishte praktikisht jashtë tryezës. Duke qëndruar pranë tij, presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, tha se bashkimi me aleancën ushtarake, edhe pse i sanksionuar në kushtetutë, ishte “një ëndërr”.

Me fjalë të tjera, asnjëri prej tyre nuk do të përkulej para kërkesës së Rusisë për një garanci formale që Ukraina nuk do të anëtarësohej kurrë në NATO. Por ata ishin më të qartë se në të kaluarën duke deklaruar se kjo nuk do të ndodhte për një kohë të gjatë, nëse do të ndodhë ndonjëherë. Megjithatë kjo lëvizje z. Putin mund të bëhet e dukshme kur Scholz të vizitojë Moskën, një javë pas një raundi të ngjashëm diplomatik nga Presidenti Emmanuel Macron i Francës. Në një telefonatë, presidenti Joe Biden dhe kryeministri britanik, Boris Johnson, thanë se mbetej “një dritare vendimtare” për diplomacinë.

Të marra së bashku, këto sinjale sugjerojnë se është e mundur të shmanget një luftë e afërt – nëse zoti Putin vendos ta bëjë këtë. Amerika, e cila ka paralajmëruar se një pushtim rus mund të jetë i afërt, i mirëpriti me kujdes komentet e zotit Lavrov. Ato përputheshin me sinjalet që ai i kishte bërë privatisht Sekretarit të Shtetit të Amerikës, Antony Blinken, tha Departamenti i Shtetit. Por nuk ishin caktuar takime të reja. Për të qenë të besueshëm, tha zëdhënësi Ned Price, ndjesitë diplomatike të Rusisë do të duhet të shoqërohen nga “de-përshkallëzimi”, për të cilin ende nuk kishte asnjë shenjë.

Në të vërtetë, zoti Putin po vazhdon të shtojë forcat e tij rreth Ukrainës, thonë zyrtarët perëndimorë. “Ai vazhdon të bëjë gjërat që do të prisnit të bënte nëse dikush planifikonte një aksion të madh ushtarak dhe kjo është të mprehë gatishmërinë dhe të shtojë aftësitë e forcës së tij”, tha John Kirby, zëdhënësi i Pentagonit. Ambasada amerikane në Kiev po mbyllet dhe stafi po zhvendoset në qytetin perëndimor të Ukrainës, Lviv.

Zyrtarët perëndimorë flasin për 14 grupe të tjera taktike të batalioneve ruse që janë dërguar për t’iu bashkuar 100 grupeve të vendosur tashmë rreth Ukrainës. Ato përfshijnë forcat speciale Spetsnaz dhe bateritë e raketave Iskander. Në Detin e Zi, një flotë ruse po mbledh forcat dhe do të jetë në gjendje të vendosë një forcë zbarkimi amfibe dhe të lëshojë “zjarre precize”. Rendi i betejës sugjeron një shtytje nga Bjellorusia për të kërcënuar Kievin dhe një përpjekje për të rrethuar trupat më të mira të Ukrainës, të dislokuara aktualisht në lindje të vendit kundër milicive separatiste që kontrollojnë dy enklavat, rreth qyteteve Donetsk dhe Luhansk.

Si përgjigje, NATO ka dërguar forca modeste për të siguruar aleatët në Evropën Qendrore dhe Lindore—mijëra trupa në kontrast me rreth 130,000 që Rusia ka vendosur në. Më 14 shkurt qindra ushtarë gjermanë filluan të mbërrinin për të përforcuar praninë e tyre në Lituani dhe tetë avionë të tjerë luftarakë amerikanë u ulën në Poloni. Ministrat e mbrojtjes të NATO-s janë planifikuar të diskutojnë krizën në Bruksel në 16 dhe 17 shkurt.

Mes sinjaleve të saj më zbutëse, Rusia ka lëshuar gjithashtu paralajmërime kundër “provokimit” nga Ukraina, gjoja të inkurajuar nga kërcënimet perëndimore dhe zbarkimet ushtarake. Ndërkohë, në Duma, aleatët e Putinit po nxisin një projekt-ligj për njohjen formalisht të rajoneve të shkëputura, një hap përpara aneksimit të plotë.

Shkurtimisht, zoti Putin duket se po i mban të hapura të gjitha opsionet. Ai mund të pushtojë Ukrainën “me një të hequr të kapeles”, thonë zyrtarët perëndimorë. Ai mund të mbante trupa të dislokuara për një periudhë të gjatë si një formë e diplomacisë së armatosur. Dhe me hapat e tij diplomatikë, ai i ka dhënë vetes gjithashtu mjetet për t’u larguar nga lufta nëse i sheh kushtet të pafavorshme, ose mendon se ka fituar mjaftueshëm pa pasur nevojë të rrezikojë më shumë. Në fund të fundit, Rusia gjithmonë ka pretenduar se nuk ka plan për të pushtuar Ukrainën.

“Më pëlqen të mendoj se rusët kanë shkelur syrin”, thotë William Taylor, një ish-ambasador amerikan në Ukrainë tani në Institutin e Paqes të Shteteve të Bashkuara. “Ndoshta ata i kanë shqyrtuar kostot dhe përfitimet dhe kanë parë që kostot janë vërtet të larta. Por edhe nëse zoti Putin de-përshkallëzohet, nuk do të jetë përgjithmonë. Për sa kohë që është gjallë, ai do të përpiqet të dominojë Ukrainën.”

The Economist – Titulli i origjinalit: Rusia ofron një degë ulliri, por mban shpatën. Përgatiti Zoom.al