Pak kohë më parë, konsumi i tyre live nga banorët e BBVA ishte intensiv. Për një periudhë të shkurtër kjo u ndalua si direktivë e Vëllait të Madh, konform me ligjin, por vape-t vazhduan të jenë prezentë.

Efekti domino i një veprimi që në pamje të parë duket i padëmshëm (krahasuar me thyerjet e tjera që ndodhin aty) është shumë më i rëndë. Të prekurit nga ky aktivitet të rriturish, janë të vegjlit. Fëmijët paraadoleshentë në Shqipëri, mosha 10-15 vjeç po blejnë masivisht vape-t, atë që sociologia Marsida Simo e quan “biberon”.

“Ajo që na shqetëson më shumë është fakti se po përdoret edhe nga fëmijët e moshës 12-13 vjeҫ, ndoshta dhe më të vegjël. Mjafton të shkojmë pranë shkollave 9-vjeҫare dhe mund të shohim fëmijë që thithin cigare  elektronike sidomos kur janë në grup”, thotë Simo e cila shton se jo më larg se para pak javësh diskutoi online me një grup prindërish për përdorin e cigareve elektronike, ku mori shumë komente dhe mesazhe të cilat konfirmonin se moda e “cigareve elektronike” ose “vape” po infekton gjerësisht të vegjlit.

Simo thotë se produktet që reklamohen së tepërmi dhe kanë një aspekt tërheqës vizual, kanë një efekt bombardues për audiencën duke ndikuar në sjelljen konsumatorit.

“Sidomos kur ky produkt ose shërbim përdoret nga një person i famshëm apo që ka reputacion për një pjesë të shoqërisë. Jo vetëm fëmijët, por edhe të rriturit mund të “manipulohen” ose “bombardohen” nga reklamimi, aq më tepër kur reklamimi është jo i drejtpërdrejtë, por indirekt, si në rastin kur shfaqet si logo në muret e shtëpisë, apo si objekt rastësor në tavolinë, apo që përdoret rëndom nga shumë persona”, thotë Simo duke shtuar se këto mënyra reklamimi japin një mesazh se janë produkte popullore, jo të dëmshme, apo që të japin mundësinë të përafrohesh me personazhet që i konsumojnë.

Studiuesit e fushës së marketingut prej kohësh studiojnë mesazhet e pandërgjegjshme që përfshihen në të gjitha llojet e reklamave promocionale dhe fushatave. E rëndësishme për ta është ideja e anashkalimit të mesazhit të vetëdijshëm. Ky koncept u diskutua për herë të parë nga James Vicary në 1957, i cili ekspozoi përdorimin e manipulimit ne subkoshiencë mbi mendjen e konsumatorit. Studimi zbuloi se mesazhet e fshehura si “Eat Popcorn” dhe “Drink Coke” të shfaqura gjatë filmave, regjistroi një nxitje të papritur të turmave të njerëzve të rreshtuar jashtë stendave të kokoshkave. Në mënyrë të ngjashme, gjithashtu u rritën shitjet e pijes Coca-s.

Autoriteti i Mediave Audiovizive, AMA, rregullatori i vetëm për mediat në këtë vend nuk ka reaguar për këtë shkelje të rëndë që është përsëritur dhjetëra herë, ndonëse është përgjegjësi e saj. Përse ky autoritet nuk merr masa dhe si kaq haptazi shkelet kokë e këmbë një rregull, pa iu druajtur ndëshkimit?

Një tjetër problem i këtij “trendi” është ekspozimi i këtyre produkteve në vijën e parë të marketeve, kioskave etj, një tjetër shkelje e të njëjtit ligj, duke i bërë ato shumë të aksesueshëm për fëmijët që mund të tërhiqen edhe nga ngjyra apo paketimi.

Njësoj si Big Brother edhe shitësit nuk shqetësohen për efektet, mjafton që ata të marrin paratë dhe blerësve t’u pëlqejë shija./ Ky është artikull ekskluziv i Zoom.al dhe gëzon të drejtën e autorësisë në bazë të Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”. Ai mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Zoom.al”,shoqëruar me linkun e artikullit origjinal. Për mosrespektimin e këtij detyrimi, çdo shkelës do të ngarkohet me përgjegjësi sipas Ligjit Nr/ 35/2016.