Mijëra pasagjerë po përballen me anulimin e fluturimeve pasi linjat ajrore të mëdha amerikane ndaluan dhjetëra avionë Boeing pas një shpërthimi në mes të fluturimit mbi Oregon.

Rregullatori i aviacionit amerikan tha se 171 avionë Boeing 737 Max 9 duhet të ndalohen për kontrolle pasi një pjesë e trupit të një avioni të “Alaska Airlines” ra të premten.

“Alaska Airlines” tha se ndërprerjet e fluturimeve pritet të zgjasin edhe javën e ardhshme. “United Airlines” ka ndalur 79 avionë.

Ndërprerjet ka të ngjarë të prekin kryesisht fluturimet në SHBA dhe vijnë pasi rregullatori i Administratës Federale të Aviacionit (FAA) urdhëron “inspektime të menjëhershme” të 737 Max 9 në mbarë botën.

Inspektimet e kërkuara do të zgjasin rreth katër deri në tetë orë për avion, tha FAA.

Agjencia e Sigurisë së Aviacionit të Bashkimit Evropian (EASA) po ndjek qasjen e FAA, por ndërprerjet e fluturimeve në kontinentin evropian pritet të jenë minimale.

EASA tha se beson se asnjë linjë ajrore evropiane nuk operon me avionët Max 9 me konfigurimin e mbuluar nga urdhri i FAA.

Një nga aeroportet më të mëdha ndërkontinentale në botë, London Heathrow, tha se nuk kishte asnjë ndikim në fluturimet.

Pjesa më e madhe e avionëve të prekur janë në pronësi të linjave ajrore amerikane. “United Airlines” ka ndalur të gjithë 79 avionët e saj Max 9.

“Alaska Airlines” tha se anuloi 160 fluturime të shtunën, duke prekur rreth 23,000 pasagjerë.

Linjat e tjera ajrore ku gjithashtu fluturojnë aeroplanët e këtij lloji i kanë hequr përkohësisht ata jashtë shërbimit.

Kompania “Boeing” tha se e mirëpret vendimin e FAA, duke shtuar se ekipet e saj ishin në kontakt të ngushtë me rregullatorin federal.

Gjatë incidentit të së premtes, fluturimi 1282 i “Alaska Airlines” nga Portland, Oregon, në Ontario, Kaliforni, kishte arritur një lartësi prej 4876 metrash kur filloi një zbritje emergjence, sipas të dhënave të gjurmimit të fluturimit.

Pasagjerët në bord thanë se një pjesë e madhe e “guaskës” së jashtme të aeroplanit ra në tokë menjëherë pas ngritjes.

Imazhet e dërguara në media tregojnë një vrimë të madhë në trupin e avionit teksa përtej saj shquhet qielli i natës dhe dritat e Portlandit.

Një pasagjer tha se vrima ishte “e gjerë sa një frigorifer”, ndërsa një tjetër tha se këmisha e një fëmije ishte grisur nga era ndërsa avioni bëri uljen e tij emergjente.

Avioni, me 177 pasagjerë dhe anëtarë të ekuipazhit, u ul i sigurt përsëri në Portland. “Alaska Airlines” tha se disa pasagjerë u plagosën, por jo seriozisht.

“Zemra ime është me ata që ishin në këtë fluturim – më vjen shumë keq për atë që keni përjetuar,” tha CEO i “Alaska Airlines” Ben Minicucci pasi kompania vullnetarisht uli 65 nga aeroplanët e saj 737 Max 9.

“Jam shumë mirënjohës për përgjigjen e pilotëve dhe stjuardesave tona”, shtoi ai.

“Alaska Airlines” më vonë tha se, që nga e shtuna pasdite, kishte anuluar 160 fluturime.

Linja ajrore tha të shtunën se 18 nga aeroplanët e saj Max 9 – rreth një e katërta – kishin kaluar nën “inspektime të thella si pjesë e kontrolleve të mirëmbajtjes së rëndë” dhe u kthyen në shërbim, por pas urdhrave të FAA-së këta janë “tërhequr nga shërbimi”.

“Ne jemi në kontakt me FAA për të përcaktuar se çfarë, nëse ka, pune e mëtejshme kërkohet përpara se këta avionë të kthehen në shërbim,” tha “Alaska Airlines” në një deklaratë.

“Aeroplani i përfshirë në fluturimin 1282 na u dorëzua më 31 tetor. Pjesa e avionit e përfshirë në këtë ngjarje quhet një derë prizë – një panel specifik i gypit afër pjesës së pasme të avionit”, deklaroi kompania.

Dera e pasme e daljes në mes të kabinës përdoret në disa avionë Max 9 për të përmbushur kërkesat e evakuimit, por është “e kyçur” në avionë të tjerë, duke përfshirë fluturimin në Alaska.

“United Airlines” thotë se ka kryer inspektimet e kërkuara nga FAA në disa prej avionëve të saj 737 Max 9.

Heqja e disa prej avionëve të saj nga shërbimi pritej të shkaktonte rreth 60 anulime të shtunën, tha linja ajrore në një deklaratë.

Turkish Airlines ka ndalur gjithashtu pesë nga 737 Max 9 të saj.

Flydubai tha se tre 737 Max 9 të saj nuk u prekën pasi kishin një “konfigurim të ndryshëm” në krahasim me avionët e “Alaska Airline” dhe kanë përfunduar kontrollet e fundit të sigurisë.

Rregullatori britanik, Autoriteti i Aviacionit Civil (CAA) tha se nuk ka avionë të regjistruar Boeing 737 Max 9 në Mbretërinë e Bashkuar dhe për këtë arsye ndikimi do të ishte “minimal”.

“Ne u kemi shkruar të gjithë transportuesve të lejeve jo në Mbretërinë e Bashkuar dhe të huaj për të kërkuar konfirmim se inspektimet janë ndërmarrë përpara çdo operacioni në hapësirën ajrore të Mbretërisë së Bashkuar,” tha një zëdhënës i AAC-së.

Në SHBA, Bordi Kombëtar i Sigurisë së Transportit (NTSB) ka marrë përgjegjësinë për hetimin e Alaskës dhe kryetari i tij konfirmoi se asnjë pasagjer nuk ishte ulur pranë seksionit të prekur.

“Ne jemi shumë, shumë me fat këtu që kjo nuk përfundoi në diçka më tragjike,” tha Jennifer Homendy.

Ndërkohë, autoritetet janë ende në kërkim të derës së prizës, e cila besojnë se ra në tokë në komunitetin e Cedar Hills, rreth 11 km në perëndim të Portlandit qendror.

737 Max i Boeing është përshkruar si “avioni i transportit më i shqyrtuar në histori” pas një sërë çështjesh sigurie.

Max u ndal në mars 2019 për një vit e gjysmë pasi dy avionë të këtij tipi u rrëzuan në rrethana të ngjashme me njëri-tjetrin duke vrarë ata që ishin në bord.

Eksperti i aviacionit John Strickland tha se incidenti i “Alaska Airlines” ishte shumë i ndryshëm nga ato përplasje, duke shtuar se që kur 737 Max u kthye në shërbim ai kishte “një rekord të madh sigurie”.

“Ndërsa ne dimë pak prova se pse ka dalë ky seksion i gypit – kjo nuk ka të bëjë fare me ndalimin e avionit për 18 muaj”, tha ai.

Kohët e fundit, Boeing tha se do të rriste ritmin e dërgesave të 737 Max pas zgjidhjes së një gabimi në furnizim që i kërkonte të kryente inspektime të gjata të avionëve të rinj dhe inventarit të tij.

Rreth 1300 avionë 737 Max u janë dorëzuar klientëve, tregojnë të dhënat e Boeing.

Muajin e kaluar, FAA u kërkoi linjave ajrore që të inspektonin modelet Max për problem të mundshëm në sistemet e kontrollit të timonit.