zoom

Slider

A mund t’i japë fund AI testimit të kafshëve?

Nga adhuruesit e kafshëve te teknikët e laboratorit, askush s‘dëshiron që kafshët të përdoren në testime shkencore.

Kjo bëhet për të ndihmuar që ilaçet dhe substancat e tjera të jenë të sigurta për përdorim eventual nga njerëzit.

Studiuesit kanë kërkuar prej kohësh alternativa për të mos përdorur kafshët. Sistemet e inteligjencës artificiale (AI) tani po e përshpejtojnë këtë punë.

Një aplikim i AI në këtë fushë është i thjeshtë, por thuhet se po rezulton efektiv,  duke e përdorur atë për të kapërcyer të gjitha rezultatet ekzistuese dhe të disponueshme globale të testimit të kafshëve për të parandaluar nevojën për teste të reja të panevojshme.

Kjo është e dobishme sepse mund të jetë e vështirë për shkencëtarët të analizojnë të dhënat e dekadave për të gjetur dhe analizuar saktësisht se çfarë kërkojnë, thotë Joseph Manuppello, një analist i lartë kërkimor në Komitetin e Mjekëve të Mjekësisë Përgjegjëse, një organizatë jofitimprurëse në SHBA.

“Jam shumë i emocionuar për aplikimin e modeleve të AI si ChatGPT për të nxjerrë dhe sintetizuar të gjitha këto të dhëna të disponueshme dhe për të përfituar sa më shumë prej tyre,” thotë ai.

Thomas Hartung është profesor i toksikologjisë në Universitetin Johns Hopkins në SHBA, dhe gjithashtu drejtor i Qendrës për Alternativat ndaj Testimit të Kafshëve. Ai thotë: “AI është po aq i mirë sa njeriu, ose më mirë, në nxjerrjen e informacionit nga punimet shkencore.”

Kur bëhet fjalë për testimin e kafshëve, Prof Hartung thotë se nevoja për të kontrolluar kimikatet e reja është një nga arsyet kryesore. Dhe me më shumë se 1000 komponime të tilla të reja që hyjnë në treg çdo vit, ka shumë për t’u testuar.

Prof Hartung thotë se sistemet e trajnuara të AI kanë filluar të jenë në gjendje të përcaktojnë toksicitetin e një kimikati të ri.

“Duke pasur mjete në dispozicion ku mund të shtypim një buton dhe marrim një vlerësim paraprak, i cili po na jep disa flamuj “ja ku është një problem”… do të jetë jashtëzakonisht e dobishme.”

Prof Hartung shton se ndërsa sistemet softuerike janë përdorur prej kohësh në toksikologji, AI po ofron një “hap të madh përpara” si në fuqi ashtu edhe në saktësi.

“Kjo papritmas po krijon mundësi që nuk ishin aty më parë,” thotë ai, duke shtuar se AI tani është përfshirë në çdo fazë të testimit të toksicitetit. AI madje po përdoret për të krijuar ilaçe të reja në radhë të parë.

Sigurisht, sistemet e AI nuk janë perfekte në përcaktimin e sigurisë kimike. Një problem është fenomeni i njohur si paragjykimi i të dhënave.

Një shembull i kësaj është nëse një sistem AI dhe algoritmi i tij janë trajnuar duke përdorur të dhëna shëndetësore kryesisht nga një grup etnik.

Rreziku është se llogaritjet ose përfundimet e tij mund të mos jenë plotësisht të përshtatshme për njerëzit me përkatësi tjetër etnike.