Ish-presidenti shqiptar Ilir Meta u arrestua të martën në kryeqytetin Tiranë, pas një vizite në Kosovë, me akuzat e dyshuara për pastrim parash dhe korrupsion, si dhe fshehje të të ardhurave personale. Policia e Shtetit me maska të zeza ndaloi papritur makinën e tij dhe arrestoi Metën, raportuan mediat lokale. Policia pretendoi se nuk kishin zgjidhje tjetër veçse të përdornin forcën, sipas Reuters. Struktura e Posaçme e Shqipërisë Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar tha në një deklaratë se arrestimi i Metës erdhi pas një hetimi 5-vjeçar, sipas Associated Press.

“Kam besim në fitoren e çështjeve tona kombëtare dhe demokratike! Armiqve të kombit tonë dhe demokracisë do t’u fshihet buzëqeshja nga fytyra. Rrëmbimi im sot në mënyrën më banditiste zbulon panikun e regjimit diktatorial përballë të vërtetës”, – u shpreh Meta në një prononcim në “X” menjëherë pas arrestimit.

Ballkani, një rajon i paqëndrueshëm në Evropë me ndarje të gjata etnike, ka një histori të paqëndrueshmërisë politike. Ekziston frika se arrestimi i një ish-udhëheqësi popullor mund të rrisë tensionet përpara zgjedhjeve të 2025-ës. Opozita shqiptare akuzon kryeministrin shqiptar Edi Rama për politizimin e gjyqësorit për të goditur kundërshtarët e tij politikë. Edhe disa analistë të vjetër të rajonit shprehën shqetësimin për disa nga zhvillimet e fundit.

“Arrestimi i ish-presidentit të Shqipërisë tregon se qeverisja e kryeministrit aktual të Shqipërisë, Edi Rama, ka marrë një prirje gjithnjë e më autoritare. Pa dashur të paragjykoj vendimin e gjykatës, akuzat dhe momenti i arrestimit janë të dyshimta dhe mund të tregojë se Rama është duke përdorur zbatimin e ligjit për të përndjekur kundërshtarët e tij politikë”, – tha një burim i lartë diplomatik me njohuri të rajonit për Fox News.

Agim Nesho, ish-ambasador i Shqipërisë në SHBA dhe Kombet e Bashkuara, tha për FoxNews se arrestimi i Metës nga autoritetet e bën të qartë qëllimin e tij. “Ishte një akt i shfaqjes politike, me dhjetëra personel të armatosur që arrestuan me forcë ish-Presidentin në mes të ditës në një rrugë të mbushur me njerëz, teksa njerëzit po filmonin në telefonat e tyre”, – tha Nesho.

Nesho tha gjithashtu se akuzat ndaj liderëve të opozitës janë të zbehta në shtrirje dhe në krahasim me atë që ai e quajti vjedhje sistematike të orkestruar nga qeveria aktuale. “Kryeministri aktual është lideri më i korruptuar në historinë moderne shqiptare. Mediat ndërkombëtare raportojnë rregullisht se ai kërcënon drejtpërdrejt gazetarët e huaj që raportojnë punët e tij dhe drejton një parti politike dhe një qeveri, anëtarët e së cilës akuzohen për miliarda dollarë korrupsion.”

Meta ishte president nga viti 2017 deri në vitin 2022 dhe ishte aleat me kryeministrin aktual Rama dhe Partinë e tij Socialiste në pushtet. Tani ai drejton në opozitë Partinë e Lirisë, një forcë e qendrës. Dikur aleatë, Meta dhe Rama tani janë rivalë të ashpër politikë. Meta është një kritik i shpeshtë i Ramës dhe pretendon se qeveria aktuale po bëhet gjithnjë e më e korruptuar dhe autoritare.

Korrupsioni, veçanërisht në gjyqësor, është i përhapur në Shqipëri dhe gjykatat janë shpesh nën presion dhe ndikim politik, ndërkohë që një proces i rregullt nuk zbatohet në mënyrë të qëndrueshme, sipas Freedom House.

“Armatimi” i gjyqësorit dhe agjencive të zbatimit të ligjit, tha burimi diplomatik nga Ballkani, është pjesë e një modeli më të gjerë në rajon. Udhëheqësit autoritarë të Ballkanit, veçanërisht presidenti serb Aleksandar Vuçiç dhe kryeministri Rama, flasin ëmbël me Perëndimin me histori të një “angazhimi për një të ardhme evropiane” dhe “integrim ekonomik rajonal”, ndërsa sillen si autoritarë në shtëpi dhe shpesh duke vepruar drejtpërdrejt kundër SHBA-së dhe interesave të Bashkimit Evropian në rajon, tha diplomati.

Rama është bashkëdrejtues i nismës “Ballkani i Hapur”, një propozim që do të lehtësonte një qarkullim më të lirë të njerëzve dhe mallrave në të gjithë Ballkanin. Shumë njerëz në Shqipëri dhe në të gjithë Ballkanin e kundërshtojnë nismën për shkak të frikës se ajo është një dredhi serbe për të zëvendësuar tregun e përbashkët rajonal të Evropës dhe do të kërcënonte dëshirën e vendeve të Ballkanit për t’u bashkuar me BE.

Fox News foli me Metën në maj 2024 dhe ai paralajmëroi për rreziqet e nismës “Ballkani i Hapur”, duke e quajtur atë një “alternativë kundër integrimit europian”. Ai kishte frikë se kjo do të forconte regjimet hibride si Serbia që do të minonin zgjedhjet e lira dhe të ndershme, do të eliminonin pluralizmin politik dhe do të godisnin median dhe lirinë e fjalës.

Meta nuk është i vetmi personazh politik që është ndaluar së fundmi. Një tjetër ish-president dhe kryeministër dhe kundërshtar politik i Ramës, Sali Berisha është akuzuar për korrupsion dhe është vënë në arrest shtëpie.

“Policia shqiptare (kriminelët me uniformë), pas urdhrave të Edi Ramës, ka rrëmbyer dhe goditur me grusht në kokë, në publik ish-presidentin, ish-kryeministrin dhe ish-kryetarin e Kuvendit, Ilir Meta. Dënoj ashpër aktin e tyre monstruoz!”, – tha Berisha në një deklaratë në X.

Departamenti i Shtetit e referoi Fox News tek autoritetet shqiptare për detaje të mëtejshme në lidhje me rastin. Megjithatë, një zëdhënës i tha Fox News se “Shtetet e Bashkuara mbështesin përparimin e Shqipërisë në sundimin e ligjit, duke përfshirë përpjekjet e SPAK për të ndjekur penalisht korrupsionin e nivelit të lartë dhe krimin e organizuar, në përputhje me ligjin”.

Kërkesat e përsëritura për koment mbetën pa përgjigje nga zëdhënësit e kryeministrit shqiptar dhe ambasadës shqiptare në Uashington, D.C.