Një vit në retrospektivë

Tre muajt e parë të vitit u karakterizuan nga lufta dhe frenimi i pandemisë, madje kjo temë ishte shumë e politizuar. Mungesa e vaksinave dhe shifrat shqetësuese ditore të rasteve të reja ishin në qendër të vëmendjes, akuzave dhe kundërakuzave të të gjithëve. Për më tepër, ndërsa shqiptarët nga të gjitha sferat e jetës ishin të etur vetëm për rimëkëmbjen ekonomike dhe një proces të shpejtë vaksinimi, politika kishte një jetë të sajën. Shqipëria ishte në mes të krizave më të rënda shëndetësore në historinë moderne dhe politika pati një luftë të gjatë për shkak të zgjedhjeve. Duke pasur një fushatë elektorale me virusin që tërbohet në të gjithë vendin, qindra viktima dhe rritje alarmante të rasteve të reja, politika nuk u ndal. Makina elektorale ishte në fuqi dhe ekspozim të plotë, ndërsa takimet personalisht ishin në rend të ditës, ndonjëherë duke mos respektuar distancimin social dhe rregulloret. Kishte shumë pushtet në rrezik që ndonjë nga partitë politike të tërhiqej.

Ndërsa tensioni u rrit, vetë mënyra e të bërit politikë iu përshtat realitetit pandemik dhe narrativa politike u zhvendos në shtrirje dhe objektiva. Megjithatë, në fund të fundit, politikanët shqiptarë nuk konkurruan me ide dhe programe, por me individë. Kur përfshihen individë, sigurisht që lufta do të bëhet personale, e kotë dhe shumë, e shëmtuar. Krahas euforisë së militantëve partiakë, për shumëkënd duket se edhe një herë, si në të kaluarën, shqiptarët zgjedhin “të keqen më të vogël”. Asnjë nga partitë politike nuk shfaqi ndonjë program të denjë dhe realist. Për më tepër, asnjëri prej tyre nuk e galvanizoi realisht bazën e tyre, sepse asnjëri prej tyre nuk kishte ndonjë qasje idealiste për të ardhmen e vendit. Gara, pasi përfundimi ishte e ftohtë, pragmatike, e bazuar në interesa individuale dhe pretendentë llogaritës të pamëshirshëm. Rëndësi kishte vetëm sa mund të arrijë një kandidat për sa i përket votave, pa menduar për ndjenjat e vërteta të njerëzve. Këto zgjedhje hartuan të ardhmen e Shqipërisë ku Partia Socialiste (PS) fitoi shumicën. Deri në vitin 2025, Edi Rama do të jetë në krye të pushtetit ekzekutiv (Qeverisë) dhe legjislativit (Kuvendit).

Mobilizimi i aparatit burokratik arriti një shkallë të paparë. Para dhe pas zgjedhjeve rrodhën paratë, edhe pse praktika e votës për para nuk është e re në vend. Zgjedhjet e 25 prillit pasqyruan aftësinë e partive politike për të mobilizuar burimet njerëzore përmes “makinerisë elektorale”. Makineria elektorale pas zgjedhjeve filloi të grabiste përfitimet, me njerëz që kontribuan që zgjedhjet të katapultoheshin drejt drejtorëve, zëvendësministrave, ministrave dhe posteve të tjera shumë të rëndësishme. Në pozicionin komod të mbajtjes së shumicës së parlamentit dhe të gjithë qeverisë nën komandën e tij, Rama nisi mobilizimin e Kuvendit për shkarkimin e Presidentit.

Megjithatë, maji i vitit 2021 solli një tjetër kthesë befasuese të ngjarjeve, kur Departamenti i Shtetit i Shteteve të Bashkuara (SHBA) publikon një “Emërtim publik të shqiptarit Sali Berisha për shkak të përfshirjes në korrupsione të rëndësishëme”, praktikisht një person non grata. Që nga ajo ditë, e gjithë skena politike e Shqipërisë ishte në trazira dhe çdo cikël lajmesh e ka analizuar deklaratën me të gjitha shkaqet dhe meritat e synuara. Kjo akuzë shumë e zhurmshme publike nga SHBA-ja është cilësuar më së shumti si akt politik, sesa ligjor. Departamenti Amerikan i Shtetit ka bërë përpjekje për të ndarë individin Berisha nga Partia Demokratike, një ndarje e nevojshme për disa dhe një veprim i kotë për të tjerët.

Muajt ​​e verës kanë qenë të qetë për Ramën, por mesa duket jo për kreun e opozitës. Më 9 shtator 2021, kreu i PD-së Lulzim Basha deklaroi në një fjalim televiziv përjashtimin e ish-kreut të PD-së Sali Berisha nga grupi parlamentar i opozitës. Vendimi i Bashës u justifikua si një përpjekje për të shmangur çdo keqkuptim deri në përfundimin e shqyrtimit të statusit juridik të Berishës dhe zbardhjes së plotë të çështjes në gjykatë. Që nga ajo ditë ka vetëm një temë konvertimi në debatet politike, shpërbërja e partisë së djathtë shqiptare.

Sali Berisha është në terren duke bërë thirrje që baza të veprojë dhe njerëzit ta ndjekin. Ndjehet sikur ka një peng të fshehur mes tij dhe bazës së krahut të djathtë në Shqipëri. Ky popull, pas tetë vitesh në opozitë, dhe katër të tjera për të duruar në të njëjtën situatë, duhet të kapet pas çdo lloj shprese, dhe për të Berisha është kaq dhe më shumë. Nga ana tjetër, ky njeri bëri një karrierë politike nga një rrymë retorikë: antikomunizmi. Kështu ata që ishin të përndjekur dhe që nuk e donin regjimin e kaluar, u mblodhën rreth tij pasi nuk kishte tjetër. Elementi i vetëm që bashkoi bazën me Berishën ishte urrejtja për regjimin e mëparshëm dhe tërbimi ndaj kujtdo që ishte socialist, me sa duket tre dekada më vonë është kjo ndjenjë që i mban ende të bashkuar.

Nga ana tjetër, sa më shumë ndahet e djathta, aq më shumë unifikohet e majta, të paktën në imazh. Megjithatë, nëse do të ketë ndonjëherë një luftë të brendshme në mes të PS-së së majtë dhe nëse ndonjëherë pozicioni i Edi Ramës dobësohet disi, atëherë ajo që ka ndodhur me PD-në e djathtë do të jetë vetëm një shije e një beteje më të madhe që do të vijë. Socialistët për momentin duken të bashkuar; megjithatë, të gjithë janë të vetëdijshëm se ky bashkim është një “martesë e leverdisë’’ .

Viti 2021 për politikën shqiptare është përcaktuar me dy emra dhe dy periudha. Gjashtë muajt e parë kishin të bënin me kryeministrin Edi Rama, rolin dhe sjelljen e tij në zgjedhje dhe qeverisjen e re. Gjysma e dytë e vitit ka qenë i gjithi i fokusuar tek ish-kryeministri Sali Berisha dhe forca e tij e sapogjetur dhe lëvizja reaksionare.

Pas tridhjetë vitesh pluralizëm politik, politika shqiptare duket se sillet në rrethe të të njëjtave emra. Me të gjitha sfidat në dorë dhe me gjithë atë që popullit shqiptar iu desh të duronte gjatë vitit 2021, sërish si në të kaluarën, politika ishte problemi, jo zgjidhja./ China_cee_institute, shqipërua nga zoom.al/