zoom

Slider

Pse vetmia vret?

Njerëzit janë specie të veçanta, historikisht të mbështetura në rrjete të miqësisë dhe familjarëve. Gjithsesi, shumë njerëzve sot u mungojnë ndërveprimet sociale dhe ndihen më të vetmuar. Vetmia mund të ketë shumë efekte negative në shëndetin e dikujt dhe në mirëqenie.

Sipas një raporti të fundit nga Surgeon General në SHBA, vetmia është më e rrezikshme se pirja e 15 cigareve në ditë. Tregues i rëndë, kur rikujtojmë se vetmia po rritet, sidomos midis të rinjve.

Sfondi Pan-Njerëzor

Çdo shoqëri ka lidhje farefisnore, si dhe rrjete miqësie që përshkojnë linjat e farefisnisë dhe midis komuniteteve lokale. Në të kaluarën, këto rrjete ishin të rëndësishme për mbijetesën, sepse ato lehtësuan jo vetëm ndarjen e informacionit, por gjithashtu promovuan ndarjen e ushqimit, i cili është ende një tipar kaq i qenësishëm i festimeve të rëndësishme shoqërore.

Këto forma të ndryshme të lidhjes sociale shfaqen jo vetëm si një çelës për lumturinë dhe shëndetin psikologjik, por edhe si një kontribues për shëndetin trupor. Në të vërtetë, vetmia është një rrezik më i keq se obeziteti, pasiviteti, presioni i lartë i gjakut ose dieta e varfër. Kjo është arsyeja pse Kirurgu i Përgjithshëm e quan vetminë një “epidemi”.

Raporti i tij arriti në përfundimin se njerëzit të cilëve u mungojnë të besuarit kanë dy herë më shumë gjasa të vdesin para kohe në krahasim me njerëzit që nuk janë të vetmuar. Nëse njerëzit në thelb janë kaq socialë, pse struktura shoqërore po zbehet?

Ndërveprimi social pësoi disfatë kur ndërhyri komunikimi social. Ndërkohë që këto lloje kontaktesh mbajnë gjallë komunikimin në distancë, ato nuk përmbushin kënaqësinë e komunikimit të drejtpërdrejtë.

Një numër i madh njerëzish raportojnë se nuk kanë miq të ngushtë ose njerëz me të cilët mund të besojnë informacione të ndjeshme. Për shembull, gjysma e amerikanëve raportojnë se ndihen të vetmuar dhe përqindjet më të larta janë tek të rinjtë.

Ndërsa njerëzit mund të përpiqen të ruajnë lidhjet farefisnore pavarësisht ndarjes gjeografike, jeta urbane dobëson lidhjet e zgjeruara familjare. Të dyja pikat theksohen nga festimet e Vitit të Ri Kinez, në të cilat dhjetëra miliona njerëz largohen nga qytetet dhe kthehen në origjinën e tyre rurale për të rinovuar lidhjet familjare.

Burrat kanë më shumë gjasa të kenë lidhje të varfëra sociale, prandaj martesa kontribuon më shumë në shëndetin dhe mirëqenien e burrave sesa të grave. Tendenca është që më pak njerëz të martohen dhe martesa të vonohet. Rrjedhimisht, në disa qytete moderne, si Stokholmi, familjet beqare janë më të zakonshme se ato të martuara.

Me dobësimin e martesës si burim i lidhjeve shoqërore, lindin më pak fëmijë, duke rezultuar në prindër që janë më të vetmuar në pleqëri dhe një numër i madh fëmijësh pa vëllezër e motra për t’i mbajtur ata shoqëri dhe për të shërbyer si shokë loje.

Pra, ka më pak burime organike të lidhjes sociale personale në jetën moderne urbane. Në të njëjtën kohë, komunikimi elektronik është bërë gjithnjë e më i rëndësishëm me rritjen e telefonave celularë dhe brezit të gjerë. Social Media

Raporti i Kirurgut të Përgjithshëm tregon për një rënie të dukshme të ndërveprimit social në botën reale në të njëjtën kohë që më shumë njerëz raportojnë se ndjehen të vetmuar. Ironikisht, vëllimi i komunikimit në internet ka shpërthyer, me shumë që kalojnë shumicën e ditëve të zgjimit në pajisjet e tyre celulare. Pjesa më e madhe e kësaj kohe shpenzohet në platformat e mediave sociale. Sa më të vetmuar të jenë njerëzit, aq më shumë kohë kalojnë në rrjetet sociale. Një person mund të ketë qindra ose mijëra miq në internet, por asnjë të besuar në botën reale. Duke lexuar mes rreshtave, duket se vetmia i motivon njerëzit të kalojnë më shumë kohë online.

Fatkeqësisht, ata nuk gjejnë mbështetjen sociale që u nevojitet për të reduktuar ankthin dhe depresionin. Në vend të kësaj, ata mund të jenë të prekshëm ndaj ngacmimeve në internet dhe zbulimeve të fotografive dhe informacioneve private të turpshme. Pra, pavarësisht nga avantazhet e tyre të tjera, rrjetet elektronike nuk e largojnë vetminë në të njëjtat mënyra si miqësitë e botës reale. Kjo ka pasoja shkatërruese për shëndetin.

Si e dëmton shëndetin vetmia

Struktura e shoqërive moderne ekspozon një numër të madh njerëzish në rrethana ku është e vështirë të plotësohen nevojat sociale dhe të shmanget vetmia. Me rritjen e vetmisë vjen vulnerabiliteti ndaj ankthit dhe depresionit që shoqërohen me vrasës kryesorë si sëmundjet e zemrës, varësia nga droga dhe vetëvrasja.

Ndërsa efektet psikologjike të izolimit social janë mjaft të dukshme, studiuesit e shëndetit kanë punuar për të vendosur mekanizmat përmes të cilëve vetmia rrit rrezikun e vdekshmërisë së hershme. Vetmia rrit hormonet e stresit. Kjo është pjesërisht sepse ndërveprimi i ngushtë shoqëror çliron oksitocinë, një hormon kundër stresit. Vetmia gjithashtu rrit inflamacionin që shfaqet në sëmundje të ndryshme serioze, duke përfshirë sëmundjet e zemrës dhe kanceret.

Njerëzit e vetmuar shpesh vuajnë nga mungesa e kuptimit që rrjedh nga integrimi social dhe përfshirja në komunitet. Ata janë të prirur për dëshpërim dhe nuk janë të mirë në rikuperimin nga pengesat.

Vetmia është e lidhur me ushqimin e dobët, zakonet e këqija të gjumit, pirjen e duhanit dhe dështimin për të marrë stërvitje adekuate ose kujdes mjekësor. Është alarmante që rreth gjysma e amerikanëve raportojnë se ndjehen të vetmuar. Kjo është një statistikë e zymtë, duke pasur parasysh se vetmia rrit rrezikun e vdekshmërisë së parakohshme me 65 për qind.