zoom

Ide & Blog

Pse Gjermania është hallka më e dobët në zinxhirin e Evropës kundër Putinit

Që nga marrja e detyrës më 8 dhjetor, kancelarit Olaf Scholz dhe kabinetit të tij i është dashur të përballen me një grumbullim të paprecedentë të trupave ruse përgjatë kufirit të Ukrainës dhe me perspektivën e një lufte të madhe në Evropë. Deri më sot, performanca e tyre nuk ngjall besim në aftësinë e Gjermanisë për të udhëhequr në këtë moment krize.

Përafërsisht gjysma e importeve të gazit natyror të Gjermanisë vjen nga Rusia. Kjo mbështetje do të bëhet gjithnjë e më e rëndësishme në vitet e ardhshme, ndërsa Gjermania do të nisë një ndërprerje të njëkohshme nga qymyri dhe energjia bërthamore. Rusia është gjithashtu një destinacion i rëndësishëm për eksportet gjermane. Dhe për arsye historike, udhëheqësit gjermanë kanë dëshiruar prej kohësh marrëdhënie të ngushta me Rusinë.

Ngadalë, por me siguri, Gjermania e ka vendosur veten në një pozicion vulnerabël ndaj Kremlinit.

Marrëdhëniet e ndërlikuara të Gjermanisë me Rusinë janë unike midis fqinjëve të saj evropianë. Kancelari i parë socialdemokrat (SPD) i Gjermanisë, Willy Brandt, ndoqi politikën e shtensionimit të marrëdhënieve me Bashkimin Sovjetik që nga viti 1969. “Ostpolitik” i Brandt – normalizimi i marrëdhënieve midis Gjermanisë Perëndimore dhe Evropës Lindore – i hapi rrugën Aktit Final të Helsinkit të 1975-ës, i cili njihte kufijtë kombëtarë të Evropës së pasluftës.

Ky ishte një qëllim i rëndësishëm për udhëheqësit sovjetikë të shqetësuar për të mbështetur satelitët e tyre të Evropës Lindore. Por gjithashtu u dha disidentëve dhe aktivistëve të të drejtave civile në perandorinë sovjetike një manifest për reformën liberale.

Por Rusia në vitin 2022 – siç është bërë shumë e qartë nga kërkesat e saj për një rishikim të plotë të rendit evropian të sigurisë që vendosi përballë Shteteve të Bashkuara dhe NATO-s në dhjetor – është një bishë shumë e ndryshme nga Bashkimi Sovjetik i Luftës së Ftohtë, e cila kërkonte konsolidim politik dhe para të shumta. Rusia e Vladimir Putin gjithashtu nuk është e interesuar t’i bashkohet Perëndimit politik, siç dukej se ishte gjatë viteve 1990.

Në vend të kësaj, Presidenti rus e urren praninë e vazhdueshme të Amerikës në Evropë, siç është mishëruar nga aleanca e NATO-s. Ai e sheh Bashkimin Evropian të dobët dhe të ndarë dhe demokracinë liberale si të dënuar të dështojë.

Putini drejtoi fillimisht akuzën kundër hegjemonisë globale të Shteteve të Bashkuara në Konferencën e Sigurisë në Mynih në vitin 2007. Në vitin 2014, vetëm disa muaj pas aneksimit të Krimesë nga Rusia, Putin mbajti një fjalim në Klubin e Diskutimit Valdai në Soçi. Tema e konferencës për politikën ndërkombëtare ishte: “Rregulla të reja apo një lojë pa rregulla?”

Spektri i agresionit të ri kundër Ukrainës supozohet të prodhojë një përgjigje tani. Dhe ai vë në pikëpyetje politikën e Gjermanisë ndaj Rusisë në dy dekadat e fundit.

Qeveritë gjermane që nga viti 2000 — të udhëhequra nga socialdemokrati Gerhard Schröder, i cili ka lidhje të ngushta personale dhe biznesi me Rusinë, dhe më pas nga kristiandemokratja Angela Merkel — kërkuan të thellojnë marrëdhëniet për përfitim reciprok, prosperitet dhe stabilitet. Putin, ndërkohë, identifikoi dhe kultivoi pika presioni për të armatosur këto ndërvarësi.

Presidenti rus gjithashtu manipulon me mjeshtëri fajin gjerman. Ai përfiton nga fakti se shumë gjermanë i lidhin mizoritë e Gjermanisë naziste kundër evropianëve lindorë kryesisht me Rusinë. Edhe pse ata pësuan në mënyrë proporcionale më shumë vdekje dhe shkatërrim më të madh, polakët, bjellorusët dhe ukrainasit nga ana e tyre kanë pak ndjeshmëri. I shpërfillur kryesisht nga gjermanët është çmimi që paguan evropianolindorët për bashkëpunimin gjermano-sovjetik gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe pushtimit sovjetik të Evropës Lindore nga viti 1945.

Kështu, Gjermania është edhe më e ndjeshme ndaj shantazheve ruse dhe më e gatshme për ta parë Putinin si dikë që meriton respekt dhe mirëkuptim. Ai ndonjëherë shihet si një lider i fuqishëm dhe një viktimë e rrethanave të mbështetura në një cep nga presioni i pandërprerë perëndimor.

Kjo nuk është një pikëpamje e shumicës në qeverinë gjermane apo e elitave të politikës. Por herë pas here, njerëz të rëndësishëm, si shefi i marinës gjermane, shprehin simpatitë e tilla për Putinin (dhe shefi u detyrua të jepte dorëheqjen menjëherë pas kësaj). Ai nënvizon pse lidershipi parimor është kaq i rëndësishëm dhe mungesa e udhëheqjes gjermane është kaq e dëmshme, në përpjekjet perëndimore për të bindur Moskën nga ripërtëritja e agresionit kundër Ukrainës.

Megjithatë, pas marrjes së detyrës në dhjetor, Scholz përsëriti pretendimin e tij se gazsjellësi gjermano-rus Nord Stream 2 ishte thjesht një “projekt i sektorit privat” dhe se nuk duhet të ngatërrohet me çështje politike apo gjeopolitike. Ministri i ri i mbrojtjes i Gjermanisë dhe sekretari i përgjithshëm i SPD-së mbështetën Scholz-in, ashtu si edhe liderët e tjerë politikë që i konsiderojnë marrëdhëniet energjetike si një kanal të rëndësishëm për dialogun me Moskën.

U deshën javë të tëra konsultimesh me aleatët e NATO-s dhe BE-së që Kancelarja ta konsideronte tubacionin si pjesë të një pakete sanksionesh parandaluese. Dukej sikur Scholz-i duhej të tërhiqej drejt këtij realizimi, të cilin partnerët e tij të koalicionit, të Gjelbrit dhe Partia Liberale Demokratike e Lirë, e kishin ndarë tashmë me aleatët në Uashington, Paris dhe Varshavë gjatë gjithë kohës.

Berlini nuk po bën progres as për mbështetjen materiale për Ukrainën. Kur Ministrja e Jashtme Annalena Baerbock e të Gjelbërve vizitoi Kievin në janar, ajo ofroi një partneritet hidrogjeni dhe mbështetje gjermane për forcimin e mbrojtjes kibernetike të Ukrainës. Ditët e fundit, Gjermania njoftoi se do të sponsorizonte një spital fushor dhe do të dërgonte 5000 helmeta ushtarake në Ukrainë – po aq të dobishme sa dërgimi i “jastëkëve”, tha kryetari i bashkisë së Kievit, Vitali Klitschko, i cili është i njohur në Gjermani që nga koha e tij si kampion i peshave të rënda në boks.

Por transferimi i armëve mbetet jashtë tavolinës. Baerbock e shpjegoi këtë qëndrim kufizues duke iu referuar historisë së Gjermanisë gjatë kohës së luftës. Një tjetër ministër i Jashtëm, Joschka Fischer, gjithashtu nga të Gjelbërit, mbrojti pjesëmarrjen e vendit në ndërhyrjen ushtarake të NATO-s në Kosovë në vitin 1999 me një referencë të pasionuar ndaj historisë gjermane gjithashtu: Mizoritë e kryera nga Gjermania naziste i detyronin gjermanët t’i kundërviheshin agresionit.

Transferimet e armëve nuk përbëjnë një strategji për t’u përballur me fuqinë e madhe revizioniste në pragun e Evropës. Fatkeqësisht, asgjë nuk tregon se Gjermania është e përgatitur për të formuluar dhe zbatuar një strategji konkurruese afatgjatë që llogarit dëshirën e Rusisë për të detyruar Ukrainën dhe shtetet e tjera post-sovjetike që të braktisin aspiratat e tyre perëndimore.

Shtetet e Bashkuara po përqendrojnë vëmendjen e tyre në Kinën që po rritet dhe që po ushtron presion në rritje mbi rendin e sigurinë rajonale në Indo-Paqësor. Franca, edhe pse e përfshirë në një fushatë zgjedhore presidenciale, po propozon blloqe ndërtimi për atë që mund të evoluojë në një strategji evropiane për Rusinë. Aleatët në Poloni, Lituani dhe gjetkë dëshirojnë të njohin shqetësimet e tyre dukshëm të justifikuara të sigurisë.

Gjermania duhet të rritet. Nëse jo, një fotografi që sugjeron se aeroplanët ushtarakë britanikë shmangën hapësirën ajrore gjermane gjatë rrugës për në Ukrainë mund të simbolizojë rolin e Gjermanisë në këtë krizë dhe ndryshimin e marrëdhënieve të sigurisë evropiane rreth qendrës së Evropës.

Rafael Loss

Rafael Loss – CNN. Përgatiti Zoom.al