Ka një moment kur një krizë e pafund kthehet në një mënyrë jetese. Ky duket se është rasti me pandeminë. Nëse po, është e mençur të eksplorojmë gjendjen e përhershme në të cilën na ka lënë. Një mësim i qartë është se shoqëritë duhet të mësojnë edhe një herë të jetojnë me patogjenët, ashtu siç mësuan kur mikrobet u bënë të dukshme për herë të parë nga zbulimet e Louis Pasteur dhe Robert Koch.

Këto zbulime kishin të bënin vetëm me një aspekt të jetës mikrobike. Kur merrni parasysh edhe shkencat e ndryshme të sistemit të tokës, një aspekt tjetër i viruseve dhe baktereve del në pah. Gjatë historisë së gjatë gjeokimike të tokës, mikrobet, së bashku me kërpudhat dhe bimët, kanë qenë thelbësore dhe janë ende thelbësore për vetë përbërjen e mjedisit në të cilin jetojmë ne njerëzit. Pandemia na ka treguar se nuk do t’i shpëtojmë kurrë prezencës pushtuese të këtyre qenieve të gjalla, të ngatërruara siç jemi me to. Ata reagojnë ndaj veprimeve tona; nëse ata ndryshojnë, duhet të ndryshojmë edhe ne.

Kjo është arsyeja pse bllokimet e shumta kombëtare, të vendosura ndaj qytetarëve për t’i ndihmuar ata të mbijetojnë nga virusi, janë një analogji e fuqishme për situatën në të cilën njerëzimi e gjen veten të ndaluar përgjithmonë. Bllokimi ishte mjaft i dhimbshëm, dhe megjithatë janë gjetur shumë mënyra, pjesërisht falë vaksinimit, për t’i lejuar njerëzit të rifillojnë një pamje normale të jetës. Por nuk ka asnjë mundësi për një rifillim të tillë nëse mendoni se të gjitha format e gjalla janë mbyllur përgjithmonë brenda kufijve të tokës. Dhe me “tokë” nuk nënkuptoj planetin siç mund të shihet nga hapësira, por pelikulën e tij shumë sipërfaqësore, shtresën e cekët të tokës në të cilën jetojmë, dhe e cila është shndërruar në një mjedis të banueshëm nga shekulli i gjatë, puna e evolucionit.

Kjo matricë e hollë është ajo që gjeokimistët e quajnë “zona kritike”, shtresa e vetme e tokës ku jeta tokësore mund të lulëzojë. Është në këtë hapësirë ​​të kufizuar ku ekziston gjithçka për të cilën kujdesemi dhe gjithçka që kemi hasur ndonjëherë. Nuk ka asnjë mënyrë për t’i shpëtuar ekzistencës sonë të lidhur me tokën; ndërsa aktivistët e rinj të klimës bërtasin: “Nuk ka planet B”. Këtu është lidhja midis bllokimeve të Covid që kemi përjetuar në dy vitet e fundit, dhe gjendjes shumë më të madhe, por përfundimtare të bllokimit në të cilën gjendemi: jemi të bllokuar në një mjedis që tashmë e kemi ndryshuar në mënyrë të pakthyeshme.

Nëse jemi bërë të vetëdijshëm për agjenturën e viruseve në formësimin e marrëdhënieve tona shoqërore, tani duhet të llogarisim faktin se edhe ato do të formohen përgjithmonë nga kriza klimatike dhe reagimet e shpejta të ekosistemeve ndaj veprimeve tona. Ndjenja se jetojmë në një hapësirë ​​të re shfaqet sërish si në nivel lokal ashtu edhe në atë global. Pse do të mblidheshin të gjitha kombet në Glasgow për të mbajtur rritjen e temperaturës globale nën një kufi të rënë dakord, nëse nuk do të kishin ndjesinë se një kapak i madh ishte vënë mbi territorin e tyre? Kur shikoni qiellin blu, a nuk jeni të vetëdijshëm se tani jeni nën një lloj kubeje brenda së cilës jeni mbyllur?

Iku hapësira e pafundme; tani ju jeni përgjegjës për sigurinë e kësaj kupole mbizotëruese po aq sa jeni për shëndetin dhe pasurinë tuaj. Ajo rëndon mbi ju, trup dhe shpirt. Për të mbijetuar në këto kushte të reja, ne duhet të pësojmë një lloj metamorfoze.

Këtu hyn politika. Është shumë e vështirë për shumicën e njerëzve të mësuar me mënyrën e industrializuar të jetesës, me ëndrrën e saj për hapësirë ​​të pafundme dhe këmbënguljen e saj për emancipim dhe rritje e zhvillim të pandërprerë, të ndiejnë befas se ajo është e mbështjellë, e kufizuar, e futur brenda një hapësire të mbyllur ku shqetësimet duhet të ndahen me entitete të reja: njerëz të tjerë sigurisht, por edhe viruse, toka, qymyr, naftë, ujë dhe, më e keqja, kjo klimë e mallkuar, që ndryshon vazhdimisht.

Ky ndryshim çorientues është i paprecedentë, madje kozmologjik, dhe tashmë është burim i ndarjeve të thella politike. Megjithëse fjalia “ti dhe unë nuk jetojmë në të njëjtin planet” dikur ishte një shprehje shakaje e mospajtimit, ajo është bërë e vërtetë për realitetin tonë aktual. Ne jetojmë në planetë të ndryshëm, me njerëz të pasur që punësojnë zjarrfikës privatë dhe kërkojnë bunkerë klimatikë, ndërsa homologët e tyre më të varfër detyrohen të migrojnë, vuajnë dhe vdesin mes pasojave më të këqija të krizës.

Kjo është arsyeja pse është e rëndësishme të mos keqinterpretohet enigma politike e epokës sonë të sotme. Është e të njëjtës përmasa si kur, nga shekulli i 17-të, perëndimorët duhej të kalonin nga kozmosi i mbyllur i së kaluarës në hapësirën e pafund të periudhës moderne. Ndërsa kozmosi dukej se po hapej, institucionet politike duhej të shpikeshin për të punuar përmes mundësive të reja dhe utopike të ofruara nga Iluminizmi. Tani, anasjelltas, e njëjta detyrë u bie brezave të sotëm: cilat institucione të reja politike mund të shpiknin ata për t’u përballur me njerëzit aq të ndarë sa u përkasin planetëve të ndryshëm?

Do të ishte gabim të besohet se pandemia është një krizë që do të përfundojë, në vend të paralajmërimit të përsosur për atë që po vjen, atë që unë e quaj regjimi i ri klimatik. Duket se të gjitha burimet e shkencës, shkencave humane dhe arteve do të duhet të mobilizohen edhe një herë për të zhvendosur vëmendjen në gjendjen tonë të përbashkët tokësore./ The Guardian