zoom

Bota

Nga Lincoln tek Kennedy, lista e presidentëve amerikanë të vrarë e të plagosur në atentate

Nuk është hera e parë që një president amerikan vihet në shënjestër të qytetarëve të tij. Donald Trump, i plagosur gjatë një mitingu në Pensilvani, është vetëm i fundit në listë. Dhe në katër raste, nga 46 shefat e Shtëpisë së Bardhë, ka pasur edhe vrasje.

I pari ishte Abraham Lincoln në vitin 1865, pastaj radha ishte e James Garfield në 1881, i ndjekur nga William McKinley në vitin 1901 dhe John F. Kennedy në 1963.

ABRAHAM LINCOLN, presidenti i 16-të

Lincoln ishte presidenti i parë që u vra, i qëlluar nga John Wilkes Booth më 14 prill 1865, ndërsa ai dhe gruaja e tij, Mary Todd Lincoln, ndoqën një shfaqje speciale të komedisë “Kushëriri ynë amerikan” në Teatrin Ford në Uashington.

Lincoln u dërgua në një shtëpi përballë teatrit për trajtim mjekësor pasi u qëllua në pjesën e pasme të kokës. Ai vdiq të nesërmen në mëngjes. Mbështetja e tij për të drejtat e zezakëve është përmendur si një motiv pas vrasjes së tij.

Dy vjet para vrasjes, gjatë Luftës Civile, e cila u luftua për skllavërinë, Lincoln lëshoi Deklaratën e Emancipimit që u jepte lirinë skllevërve brenda Konfederatës.

Lincoln u pasua nga zëvendëspresidenti Andrew Johnson.

Booth u qëllua dhe u vra më 26 prill 1865, pasi u gjet i fshehur në një hambar pranë Bowling Green, Virxhinia.

JAMES GARFIELD, presidenti i 20-të

Garfield ishte presidenti i dytë që u vra, gjashtë muaj pas marrjes së detyrës. Ai po ecte nëpër një stacion treni në Uashington më 2 korrik 1881, për të kapur një tren për në New England kur u qëllua nga Charles Guiteau.

Alexander Graham Bell, shpikësi i telefonit, u përpoq pa sukses të gjente plumbin e vendosur në gjoksin e Garfield duke përdorur një pajisje që ai e kishte projektuar posaçërisht për presidentin. Presidenti i plagosur për vdekje mbeti i shtrirë në Shtëpinë e Bardhë për disa javë, por vdiq në shtator pasi u dërgua në Nju Xhersi. Ai kishte mbajtur detyrën për gjashtë muaj.

Garfield u pasua nga nënpresidenti Chester Arthur.

Guiteau u shpall fajtor dhe u ekzekutua në qershor 1882.

WILLIAM McKINLEY, presidenti i 25-të

McKinley u qëllua pasi mbajti një fjalim në Buffalo, Nju Jork, më 6 shtator 1901. Ai po shtrëngonte duart me njerëzit që kalonin nëpër një linjë pritjeje kur një burrë qëlloi dy të shtëna në gjoksin e tij në distancën e pikës. Mjekët kishin pritur që McKinley të shërohej, por më pas u shfaq gangrena rreth plagëve të plumbave.

McKinley vdiq më 14 shtator 1901, gjashtë muaj pas hapjes së mandatit të tij të dytë.

Ai u pasua nga nënpresidenti Theodore Roosevelt.

Leon F. Czolgosz, një i papunë, 28-vjeçar banor në Detroit, pranoi atentatin. Czolgosz u shpall fajtor në gjyq dhe u dënua me vdekje në karrigen elektrike më 29 tetor 1901.

FRANKLIN D. ROOSEVELT, presidenti i 32-të

Roosevelt, në atë kohë presidenti i zgjedhur, sapo kishte mbajtur një fjalim në Miami nga pjesa e pasme e një makine të hapur, kur u dëgjuan të shtëna me armë zjarri.

Roosevelt nuk u plagos në të shtënat në shkurt 1933 që vranë kryebashkiakun e Çikagos Anton Cermak.

Guiseppe Zangara u dënua për të shtënat dhe u dënua me vdekje.

HARRY S. TRUMAN, presidenti i 33-të

Truman po qëndronte në Blair House, përballë Shtëpisë së Bardhë, në nëntor 1950 kur dy persona të armatosur hynë brenda.

Truman nuk u plagos, por një polic i Shtëpisë së Bardhë dhe një nga sulmuesit u vranë në një shkëmbim zjarri. Dy policë të tjerë të Shtëpisë së Bardhë u plagosën.

Oscar Callazo u arrestua dhe u dënua me vdekje. Në vitin 1952, Truman e ndryshoi dënimin me burgim të përjetshëm. Ai u lirua nga burgu në vitin 1979 nga Presidenti Jimmy Carter.

JOHN F. KENNEDY, presidenti i 35-të

Kennedy u qëllua për vdekje nga një vrasës i fshehur, i armatosur me një pushkë me fuqi të lartë, teksa ai vizitoi Dallasin në nëntor 1963 me zonjën e parë Jacqueline Kennedy. Të shtënat shpërthyen ndërsa autokolona e presidentit kaloi nëpër Dealey Plaza në qendër të Dallasit.

Kennedy u dërgua me urgjencë në Spitalin Memorial Parkland, ku vdiq menjëherë pas kësaj.

Ai u pasua nga Zëvendës Presidenti Lyndon B. Johnson, i cili u betua në detyrë në një sallë konferencash në bordin e Air Force One. Ai është i vetmi president që bën betimin në aeroplan.

Disa orë pas atentatit, policia arrestoi Lee Harvey Oswald pasi gjeti pozitën e një snajperi në një ndërtesë aty pranë, Depozita e Librave të Shkollës së Teksasit.

Dy ditë më vonë, Oswald po dërgohej nga selia e policisë në burgun e qarkut kur pronari i klubit të natës në Dallas, Jack Ruby nxitoi përpara dhe qëlloi për vdekje Oswald.

GERALD FORD, presidenti i 38-të

Ford u përball me dy tentativa për vrasje brenda javësh në 1975 dhe nuk u lëndua në asnjërin incident.

Në përpjekjen e parë, Ford ishte rrugës për në një takim me guvernatorin e Kalifornisë në Sacramento, kur dishepulli i Charles Manson Lynette “Squeaky” Fromme shtyu mes një turme në rrugë, nxori një pistoletë gjysmë automatike dhe e drejtoi nga Fordi. Arma nuk u shkrep.

Fromme u dënua me burg dhe u lirua në vitin 2009.

Ishte 17 ditë më vonë kur një grua tjetër, Sara Jane Moore, u përball me Fordin jashtë një hoteli në San Francisko. Moore gjuajti një të shtënë, por plumbi nuk e kapi. Një kalimtar i rastësishëm e kapi nga krahu teksa po tentonte një goditje të dytë.

Moore u dërgua në burg dhe u lirua në vitin 2007.

RONALD REAGAN, presidenti i 40-të

Reagan po linte një fjalim në Uashington, DC dhe po shkonte drejt autokolonës së tij kur u qëllua nga John Hinckley Jr., i cili ishte në turmë.

Reagan u shërua nga të shtënat e marsit 1981. Tre persona të tjerë u qëlluan, duke përfshirë sekretarin e tij të shtypit, James Brady, i cili mbeti pjesërisht i paralizuar.

Hinckley u arrestua dhe u mbyll në një spital psikiatrik pasi një juri e shpalli atë të pafajshëm për shkak të çmendurisë në vrasjen e Reganit. Në vitin 2022, Hinkli u lirua nga mbikëqyrja e gjykatës pasi një gjykatës përcaktoi se ai “nuk ishte më një rrezik për veten ose të tjerët”.

GEORGE W. BUSH, presidenti i 43-të

Bush po merrte pjesë në një tubim në Tbilisi në 2005 me presidentin gjeorgjian Mikhail Saakashvili kur një granatë dore u hodh drejt tij.

Të dy burrat ishin pas një pengese antiplumb kur granata, e mbështjellë me leckë, ra rreth 100 metra larg. Granata nuk shpërtheu dhe askush nuk u lëndua.

Vladimir Arutyunian u dënua dhe u dënua me burgim të përjetshëm.

THEODORE ROOSEVELT, kandidat për president

Ish-presidenti u qëllua në Milwaukee në vitin 1912 gjatë fushatës për t’u kthyer në Shtëpinë e Bardhë.

Roosevelt kishte shërbyer më parë dy mandate si president dhe po konkurronte përsëri si një kandidat i palës së tretë.

Letrat e palosura dhe një kuti xhami metalike në xhepin e Roosevelt-it me sa duket e kanë mposhtur goditjen e plumbit dhe ai nuk u lëndua rëndë.

John Schrank u arrestua dhe e kaloi pjesën e mbetur të jetës së tij në spitalet mendore.

ROBERT F. KENNEDY, kandidat për president

Kennedy po kërkonte nominimin presidencial të Demokratëve kur u vra në një hotel në Los Anxhelos – disa momente pasi mbajti fjalimin e tij të fitores për fitoren në zgjedhjet paraprake në Kaliforni të vitit 1968.

Kennedy ishte një senator amerikan nga Nju Jorku dhe vëllai i Presidentit John F. Kennedy, i cili u vra pesë vjet më parë.

Pesë persona të tjerë u plagosën nga të shtënat.

Sirhan Sirhan u dënua për vrasje të shkallës së parë dhe u dënua me vdekje. Kjo u ndryshua në burgim të përjetshëm, ku Sirhan qëndron pasi peticioni i tij i fundit për lirim u refuzua vitin e kaluar.

GEORGE C. WALLACE, kandidat për president

Wallace po kërkonte nominimin presidencial demokrat kur u qëllua gjatë një ndalese fushate në Maryland në 1972, një incident që e la atë të paralizuar nga beli e poshtë.

Wallace, guvernatori i Alabamës, ishte i njohur për pikëpamjet e tij segregacioniste, të cilat më vonë ai hoqi dorë.

Arthur Bremer u dënua për të shtënat dhe u dënua me burg. Ai u lirua në vitin 2007. /Përgatiti në shqip Zoom.al

Postime të lidhura