zoom

Bota

“Burger King po mbështet regjimin e putin.” Nuk mban premtimin për t’u larguar nga Rusia

Dyqanet e “Burger King” vijojnë të jenë të hapura si zakonisht në Rusi, pavarësisht se pronari i markës u zotua të largohej më shumë se një vit më parë.

“RBI”, një nga kompanitë më të mëdha në botë të restoranteve të ushqimit të shpejtë, i cili zotëron 15% të biznesit të fast-food-it në Rusi, i tha BBC-së se “nuk kishte përditësime të reja për të ndarë në këtë moment” për daljen e tij nga tregu rus.

Firma tha në mars 2022 se kishte filluar procesin për t’u larguar nga Rusia.

Që nga shpërthimi i luftës në Ukrainë, kompanitë perëndimore kanë qenë nën presion për t’u larguar nga Rusia.

Kritikët akuzuan “RBI”-në për “mbajtjen e regjimit të Putinit” duke dështuar të heqë dorë nga aksionet e saj në biznesin e saj rus.

“RBI” ka përmendur marrëveshjen e saj të komplikuar që i jep ekskluzivitetin për fast-food, si një argument që ia bën më të vështirë daljen nga tregu rus.

Marrëveshja konsiston në një sipërmarrje të përbashkët me tre partnerë të tjerë për rreth 800 restorante.

David Shear, presidenti i “RBI”-së, tha në mars 2022 se operatori kryesor i “Burger King” në Rusi kishte “refuzuar” mbylljen e pikave pas sulmeve të para në Ukrainë.

Por ai shtoi se kompania kishte “filluar procesin” për të hequr 15% të aksioneve të saj të pronësisë dhe se do të duhej “disa kohë”.

I pyetur nga “BBC” për përparimin e bërë 18 muaj pas premtimit, një zëdhënës i kompanisë kanadezo-amerikane tha se firma nuk kishte përditësime.

Steven Tian, pjesë e një ekipi studiuesish në Universitetin Yale, të cilët gjurmojnë se çfarë kanë bërë kompanitë në përgjigje të luftës në Ukrainë, argumentoi se përdorimi i marrëveshjeve të ekskluzivitetit si një “arsyetim” ishte një “perde” e përshtatshme. Ai vuri në dukje se kompani si “Starbucks” kishin arritur të përfundonin marrëveshjen e saj në vend dhe të dilnin nga Rusia.

“Të thuash se “RBI” do të largohet, por më pas zvarrit procedurat nuk është e njëjtë me daljen në të vërtetë nga Rusia, dhe duke vazhduar të bëjnë biznes në Rusi 18 muaj pas pushtimit të Putinit në Ukrainë. Ata po mbështesin regjimin e Putinit”, tha ai.

Zëdhënësi i “RBI” tha se kompania po refuzonte investimet e reja dhe mbështetjen e zinxhirit të furnizimit dhe nuk kishte nxjerrë asnjë fitim nga “Burger King” në Rusi që nga fillimi i vitit 2022.

“Bëj gjënë e duhur”

Mark Dixon, themeluesi i Agjencisë së Vlerësimit Moral, e cila bën fushatë kundër firmave që bëjnë biznes në Rusi, i bëri thirrje “RBI” të zbulojë se çfarë veprimesh specifike kishte ndërmarrë në përpjekjet e saj për t’u larguar.

“Firma duhet të jetë e gatshme të prishë marrëveshjen e saj… Ajo duhet të pranojë rrezikun ligjor për të bërë gjënë e duhur.”

Ndërsa “Burger King” mbetet i hapur për biznes në Rusi, rivali i tij më i madh “McDonald’s”, i cili zotëronte në mënyrë korporative shumicën e restoranteve të tij, ka arritur të largohet nga vendi.

Kompania mëmë e “KFC”-së ka shitur gjithashtu më shumë se 100 restorante tek një operator lokal në Rusi, të cilat u riemëruan si “Rostic’s” në prill.

David Bond, partner në firmën ligjore “Fieldfisher”, tha se 15% e aksioneve të “RBI”-së nënkupton se ajo nuk mund të “diktojë kushte” ndaj aksionarëve të tjerë për t’u kërkuar atyre mbylljen e degëve të “Burger King”.

Ai sugjeroi gjithashtu se kompanitë që ofrojnë ekskluzivitet nga markat e tyre hezitojnë të largohen nga marrëveshjet pasi kjo mund të çonte në “pasoja të rënda”, duke përfshirë padi për shkelje të kontratës, si dhe dëmtim të reputacionit.

Por ai tha se duke lënë mënjanë pasojat, nuk ka asgjë tjetër që e ndalon “RBI”-në të ndërpresë marrëveshjen e ekskluzivitetit nëse është e bindur se kjo është gjëja e duhur për t’u bërë.

Ai tha se shumica e firmave të tjera në vend, të tilla si “McDonald’s”, kanë arritur të dalin nga tregu rus përmes shitjeve të dakorduara me biznesmenë vendas “të gatshëm të çmontojnë për të blerë biznesib, në këmbim të një çmimi më të ulur”.

Kush e drejton Burger King në Rusi?

Ndërmarrja e përbashkët që mban ekskluzivitetin e “Burger King” në Rusi përbëhet nga “RBI” dhe tre palë të tjera:

Biznesmeni Alexander Kobolov është përgjegjës për operacionet e përditshme dhe mbikëqyrjen e 800 restoranteve me 30% të aksioneve në biznes.

Kolobov i tha më parë “BBC”-së se ai nuk ka “autoritet apo fuqi” për të ndaluar punën e “Burger King” në Rusi dhe se çdo mbyllje duhet të miratohet nga të gjithë investitorët në biznes.

“ICU Group”, një firmë e madhe investimesh ukrainase, zotëron 35% të aksioneve. “ICU Group” i tha “BBC”-së se nuk ka kontroll mbi sipërmarrjen e përbashkët dhe se nuk mund të marrë vendime. Ai shtoi se firma ishte “në fazën përfundimtare të daljes” nga marrëveshja e ekskluzivitetit me kushte të rëna dakord me një blerës./ BBC -Përgatiti në shqip Zoom.al