Siç shihet në tabelën e mëposhtme, aftësitë e të rinjve në arsimin profesional në Shqipëri pësuan rënie 20% në vitin 2024 në krahasim me 2023, sipas Fondit Europian për Trajnimet (EFT) në publikimin e fundit “Trajnimet, arsimi, aftësitë dhe punësimi: Tendencat dhe zhvillimet 2024”.

ETF mat indikatorët e Performancës së arsimit profesional për të dytën herë më 2024 në vendet që nuk janë anëtarë në BE.

Rezultatet treguan se në vitin 2024, Arsimi dhe Formimi Profesional (VET) në shumicën e vendeve vazhdon të performojë dobët në lidhje me cilësinë e aftësive dhe kompetencave që u ofrohen të rinjve, krahasuar me ato të të rriturve, por në Shqipëri rënia e rezultateve ishte më e madhe, duke ndjekur trendin që u vërejt në testin ndërkombëtare të PISA.

Punëdhënësit në vende si Shqipëria shpesh kompensojnë me mënyra të tjera boshllëqet e lëna nga arsimi duke përfshirë edhe arsimin profesional. Ekzistenca e boshllëqeve të njohurive tregon për probleme të vazhdueshme të cilësisë së arsimit profesional.

Në Shqipëri, rënia e cilësisë arsimore reflektohet në faktin se të rriturit kanë më pak boshllëqe në aftësitë profesionale edhe prej faktit se në kohën kur ata kanë përfunduar studimet, shkolla ka qenë më e lidhur me tregun e punës. Siç vërehet hendeku ndërmjet tregut të punës dhe arsimit profesional në vend që të ngushtohet, po thellohet më tej.

“Edhe pse dy vite të njëpasnjëshme të monitorimit nuk mjaftojnë për të vendosur një trend të qartë, rezultatet e vitit 2024 sugjerojnë një model të vazhdueshëm të performancës së dobët të të diplomuarve në arsimin profesional”, vë në dukje ETF.

Në disa vende, si në Turqi dhe Moldavi, aftësitë që u ofrohen të rinjve dhe të rriturve janë pothuajse të njëjta në aspektin e cilësisë dhe rëndësisë. Në vende të tjera, si Kirgistani dhe Kosova, të diplomuarit nga arsimin profesional që hyjnë në tregun e punës kanë aftësi më larta sesa kolegët e tyre më të rritur.

Të dhënat e paraqitura tregojnë se performanca e sistemit në ofrimin e aftësive dhe kompetencave ka evoluar në drejtime të ndryshme, në varësi të vendit dhe grupit të synuar.

Ndërsa disa vende, si Turqia, Maqedonia e Veriut dhe Egjipti, kanë parë një përmirësim në rezultatet që lidhen me aftësitë e ofruara për të rinjtë, vende të tjera, si Shqipëria, Mali i Zi dhe Jordania, kanë shënuar një rënie (në disa raste të konsiderueshme).

Për të rriturit, trendet janë përgjithësisht më negative, me rënie të ndjeshme në disa vende, si Mali i Zi, Ukraina dhe Serbia. Disa vende të tjera, si Egjipti dhe Maqedonia e Veriut, përjashtohen nga ky trend dhe dallohen për një performancë më të mirë në vitin 2024 krahasuar me vitin 2023 në këtë fushë të monitorimit./Monitor