Ai akuzoi lideërt evropianë për veprime që minojnë lirinë e shprehjes dhe të drejtat themelore, që i detyrojnë qytetarët të mbyllin llogaritë e mediave sociale dhe tha se Evropa po përballet me një krizë të brendshme të krijuar nga politikat e udhëheqësve të saj.

Ai tha se fjala e lirë në është në rrezik dhe theksoi se në Shtetet e Bashkuara nuk mund të fitosh një mandat demokratik duke censuruar kundërshtarët ose duke i futur në burg.

JD Vance u tha liderve të NATO-s dhe Europës, se kërcënimi më i madh për Europën është tërheqja nga vlerat e vlerat e përbashkëta me SHBA-në. Zoom.al po sjell fjalimin e plotë të tij në Konferencën e Sigurisë në Mynih.

JD VANCE -ZEVENDESPRESIDENT I SHBA

Një nga gjërat për të cilat doja të flisja sot janë, sigurisht, vlerat tona të përbashkëta. Dhe, e dini, është mirë të kthehesh në Gjermani. Siç keni dëgjuar më parë, unë isha këtu vitin e kaluar si senator i Shteteve të Bashkuara. Pashë Sekretarin e Jashtëm David Lammy dhe bëra shaka se ne të dy vitin e kaluar kishim punë të ndryshme nga ato që kemi tani. Por tani është koha që të gjitha vendet tona, për të gjithë ne që kemi pasur fatin t’u jepet pushteti politik nga popujt tanë përkatës, ta përdorim atë me mençuri për të përmirësuar jetën e tyre.

Dhe dua të them se pata fatin në kohën time këtu që kalova pak kohë jashtë mureve të kësaj konference gjatë 24 orëve të fundit, dhe më ka bërë kaq shumë përshtypje mikpritja e njerëzve, madje, sigurisht, pasi ata po tërhiqen nga sulmi i tmerrshëm i djeshëm. Dhe hera e parë që isha në Mynih ishte me gruan time, në fakt, e cila është këtu me mua sot, në një udhëtim personal. Dhe unë gjithmonë e kam dashur qytetin e Mynihut dhe gjithmonë i kam dashur njerëzit e tij.

Dua të them vetëm se jemi shumë të prekur, dhe mendimet dhe lutjet tona janë me Mynihun dhe të gjithë të prekur nga e keqja e shkaktuar në këtë komunitet të bukur. Ne po mendojmë për ju, ne po lutemi për ju dhe sigurisht që do të rrënjosim për ju në ditët dhe javët në vijim.

Ne jemi mbledhur në këtë konferencë, natyrisht, për të diskutuar sigurinë. Dhe normalisht nënkuptojmë kërcënime ndaj sigurisë sonë të jashtme. Unë shoh shumë e shumë udhëheqës të mëdhenj ushtarakë të mbledhur sot këtu. Por ndërsa administrata Trump është shumë e shqetësuar për sigurinë evropiane dhe beson se ne mund të arrijmë në një zgjidhje të arsyeshme midis Rusisë dhe Ukrainës, dhe ne gjithashtu besojmë se është e rëndësishme në vitet e ardhshme që Evropa të rritet në një mënyrë të madhe për të siguruar mbrojtjen e saj, kërcënimi që shqetësohem më shumë për Evropën nuk është Rusia, nuk është Kina, nuk është ndonjë aktor tjetër i jashtëm. Ajo për të cilën shqetësohem është kërcënimi nga brenda. Tërheqja e Evropës nga disa nga vlerat e saj më themelore: vlerat e përbashkëta me Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

U habita që një ish-komisioner evropian doli në televizion kohët e fundit dhe dukej i kënaqur që qeveria rumune sapo kishte anuluar një zgjedhje të tërë. Ai paralajmëroi se nëse gjërat nuk shkojnë sipas planit, e njëjta gjë mund të ndodhë edhe në Gjermani.

Tani, këto deklarata kavaliere janë tronditëse për veshët amerikanë. Për vite na është thënë se gjithçka që financojmë dhe mbështesim është në emër të vlerave tona të përbashkëta demokratike. Gjithçka, nga politika jonë e Ukrainës deri te censura dixhitale, cilësohet si mbrojtje e demokracisë. Por kur shohim gjykatat evropiane që anulojnë zgjedhjet dhe zyrtarët e lartë që kërcënojnë të anulojnë të tjera, duhet të pyesim nëse po e mbajmë veten në një standard të lartë të duhur. Dhe e them veten, sepse në thelb besoj se jemi në të njëjtin ekip.

Ne duhet të bëjmë më shumë sesa të flasim për vlerat demokratike. Ne duhet t’i jetojmë ato. Tani, në kujtimin e gjallë të shumë prej jush në këtë dhomë, lufta e ftohtë pozicionoi mbrojtësit e demokracisë kundër forcave shumë më tiranike në këtë kontinent. Dhe merrni parasysh anën në atë luftë që censuroi disidentët, që mbylli kishat, që anuloi zgjedhjet. A ishin ata djemtë e mirë? Sigurisht që jo.

Dhe falë Zotit ata e humbën luftën e ftohtë. Ata humbën sepse as nuk i vlerësuan dhe as nuk i respektuan të gjitha bekimet e jashtëzakonshme të lirisë, lirinë për të befasuar, për të bërë gabime, për të shpikur, për të ndërtuar. Siç rezulton, ju nuk mund të detyroni inovacionin ose kreativitetin, ashtu siç nuk mund t’i detyroni njerëzit se çfarë të mendojnë, çfarë të ndjejnë ose çfarë të besojnë. Dhe ne besojmë se këto gjëra sigurisht që janë të lidhura. Dhe për fat të keq, kur shikoj Evropën sot, ndonjëherë nuk është aq e qartë se çfarë ndodhi me disa nga fituesit e Luftës së Ftohtë.

Unë shikoj nga Brukseli, ku komisarët e Komisionit të BE-së paralajmëruan qytetarët se ata synojnë të mbyllin mediat sociale gjatë kohërave të trazirave civile: në momentin që ata shohin atë që ata e kanë gjykuar si ‘përmbajtje urrejtjeje’, ose pikërisht në këtë vend ku policia ka kryer bastisje kundër qytetarëve të dyshuar për postimin e komenteve anti-feministe në internet si pjesë e ‘luftimit të keqtrajtimit’ në internet.

Shikoj nga Suedia, ku dy javë më parë, qeveria dënoi një aktivist të krishterë për pjesëmarrje në djegien e Kuranit që rezultoi në vrasjen e mikut të tij. Dhe siç vuri në dukje ftohëse gjyqtari në çështjen e tij, ligjet e Suedisë për të mbrojtur gjoja shprehjen e lirë, në fakt nuk japin – dhe po citoj – një “leje të lirë” për të bërë apo thënë ndonjë gjë pa rrezikuar ofendimin e grupit që e ka atë besim.

Dhe ndoshta më shqetësuesja, shikoj te miqtë tanë shumë të dashur, Mbretëria e Bashkuar, ku largimi nga të drejtat e ndërgjegjes ka vënë në pikëpyetje liritë themelore të britanikëve fetarë në veçanti. Pak më shumë se dy vjet më parë, qeveria britanike akuzoi Adam Smith Conner, një fizioterapist 51-vjeçar dhe një veteran ushtrie, për krimin e tmerrshëm të qëndrimit 50 metra larg një klinike aborti dhe lutjes në heshtje për tre minuta, duke mos penguar askënd, duke mos ndërvepruar me askënd, vetëm duke u lutur në heshtje vetë. Pasi forcat britanike të ligjit e panë atë dhe kërkuan të dinin se për çfarë po lutej, Adami u përgjigj thjesht, ishte në emër të djalit të palindur.

Ai dhe ish e dashura e tij kishin abortuar vite më parë. Tani oficerët nuk lëviznin. Adami u shpall fajtor për shkeljen e ligjit të ri të qeverisë për Zonat Buffer, i cili kriminalizon lutjen e heshtur dhe veprime të tjera që mund të ndikojnë në vendimin e një personi brenda 200 metrave nga një institucion aborti. Ai u dënua me mijëra paund si shpenzime ligjore për prokurorinë.

Tani, do të doja të mund të them se ky ishte një rast, një shembull i vetëm, i çmendur i një ligji të shkruar keq që po miratohej kundër një personi të vetëm. Por jo. Tetorin e kaluar, vetëm pak muaj më parë, qeveria skoceze filloi të shpërndajë letra për qytetarët, shtëpitë e të cilëve ndodheshin brenda të ashtuquajturave zona të sigurta të aksesit, duke i paralajmëruar ata se edhe lutja private brenda shtëpive të tyre mund të jetë shkelje e ligjit. Natyrisht, qeveria u bëri thirrje lexuesve të raportojnë çdo bashkëqytetar të dyshuar për krim të mendimit në Britani dhe në mbarë Evropën.

Fjala e lirë, kam frikë se është në tërheqje dhe në interes të komedisë, miqve të mi, por edhe në interes të së vërtetës. Unë do të pranoj se ndonjëherë zërat më të lartë për censurë nuk kanë ardhur nga brenda Evropës, por nga brenda vendit tim, ku administrata e mëparshme kërcënoi dhe ngacmonte kompanitë e mediave sociale për të censuruar të ashtuquajturin dezinformim. Keqinformimi, si, për shembull, ideja se koronavirusi ka të ngjarë të dalë nga rrjedhja e një laboratori në Kinë. Qeveria jonë inkurajoi kompanitë private që t’u mbyllnin gojën njerëzve që guxuan të thoshin atë që doli të ishte një e vërtetë e qartë.

Kështu që unë vij këtu sot jo vetëm me një vëzhgim, por me një ofertë. Dhe ashtu si administrata e Bidenit dukej e dëshpëruar për t’i heshtur njerëzit për të thënë mendimet e tyre, ashtu edhe administrata Trump do të bëjë pikërisht të kundërtën, dhe shpresoj se ne mund të punojmë së bashku për këtë.

Në Uashington, ka një sherif të ri në qytet. Dhe nën udhëheqjen e Donald Trump, ne mund të mos pajtohemi me pikëpamjet tuaja, por ne do të luftojmë për të mbrojtur të drejtën tuaj për të ofruar në sheshin publik. Dakord apo jo? Tani, sigurisht, jemi në pikën që situata është përkeqësuar aq shumë sa këtë dhjetor, Rumania anuloi drejtpërdrejt rezultatet e zgjedhjeve presidenciale bazuar në dyshimet e dobëta të një agjencie inteligjence dhe presionin e madh nga fqinjët e saj kontinental. Tani, siç e kuptoj unë, argumenti ishte se dezinformimi rus kishte infektuar zgjedhjet rumune. Por unë do t’u kërkoja miqve të mi evropianë të kenë një perspektivë. Mund të besoni se është e gabuar që Rusia të blejë reklama në mediat sociale për të ndikuar në zgjedhjet tuaja. Ne me siguri e bëjmë. Mund ta dënoni edhe në skenën botërore. Por nëse demokracia juaj mund të shkatërrohet me disa qindra mijëra dollarë reklama dixhitale nga një vend i huaj, atëherë nuk ishte shumë e fortë për të filluar.

Tani, lajmi i mirë është se më ndodh të mendoj se demokracitë tuaja janë në thelb më pak të brishta sesa shumë njerëz me sa duket kanë frikë.

Dhe vërtet besoj se lejimi i qytetarëve tanë të thonë mendimin e tyre do t’i bëjë ata akoma më të fortë. Gjë që, natyrisht, na kthen në Mynih, ku organizatorët e kësaj konference i kanë ndaluar ligjvënësit që përfaqësojnë partitë populiste si në të majtë ashtu edhe në të djathtë të marrin pjesë në këto biseda. Tani, përsëri, ne nuk duhet të pajtohemi me gjithçka ose me ndonjë gjë që thonë njerëzit. Por kur liderët politikë përfaqësojnë një zonë të rëndësishme elektorale, është detyrë që të paktën të marrim pjesë në dialog me ta.

Tani, për shumë prej nesh në anën tjetër të Atlantikut, duket gjithnjë e më shumë si interesa të vjetra të rrënjosura që fshihen pas fjalëve të shëmtuara të epokës sovjetike si dezinformata dhe dezinformata, të cilëve thjesht nuk u pëlqen ideja që dikush me një këndvështrim alternativ mund të shprehë një mendim tjetër ose, Zoti na ruajt, të votojë ndryshe, ose edhe më keq, të fitojë zgjedhjet.

Tani, kjo është një konferencë sigurie dhe jam i sigurt që të gjithë keni ardhur këtu të përgatitur për të folur se si synoni saktësisht të rrisni shpenzimet e mbrojtjes gjatë viteve të ardhshme në përputhje me një objektiv të ri. Dhe kjo është e mrekullueshme, sepse siç e ka bërë shumë të qartë Presidenti Trump, ai beson se miqtë tanë evropianë duhet të luajnë një rol më të madh në të ardhmen e këtij kontinenti. Ne nuk mendojmë se e dëgjoni këtë term ‘ndarje barre’, por mendojmë se është një pjesë e rëndësishme e të qenit në një aleancë të përbashkët së bashku që evropianët të rriten ndërsa Amerika fokusohet në zona të botës që janë në rrezik të madh.

Por më lejoni t’ju pyes gjithashtu se si do të filloni të mendoni për llojet e pyetjeve të buxhetit nëse ne nuk e dimë se çfarë është ajo që po mbrojmë në radhë të parë? Unë kam dëgjuar shumë tashmë në bisedat e mia, dhe kam pasur shumë, shumë biseda të shkëlqyera me shumë njerëz të mbledhur këtu në këtë dhomë. Kam dëgjuar shumë për atë nga çfarë duhet të mbroheni, dhe sigurisht kjo është e rëndësishme. Por ajo që më është dukur pak më pak e qartë, dhe sigurisht mendoj për shumë nga qytetarët e Evropës, është pikërisht për çfarë po mbroni veten. Cili është vizioni pozitiv që e gjallëron këtë kompakt të përbashkët të sigurisë që ne të gjithë besojmë se është kaq i rëndësishëm?

Unë besoj thellë se nuk ka siguri nëse keni frikë nga zërat, opinionet dhe ndërgjegjja që drejtojnë vetë njerëzit tuaj. Evropa përballet me shumë sfida. Por kriza me të cilën përballet ky kontinent tani, kriza që besoj se e përballojmë të gjithë së bashku, është e krijuar nga ne. Nëse po kandidoni nga frika e votuesve tuaj, Amerika nuk mund të bëjë asgjë për ju. As për këtë çështje, a ka ndonjë gjë që mund të bëni për popullin amerikan që më zgjodhi mua dhe zgjodhi Presidentin Trump. Ju nevojiten mandate demokratike për të arritur çdo gjë me vlerë në vitet e ardhshme.

A nuk kemi mësuar asgjë që mandatet e hollë prodhojnë rezultate të paqëndrueshme? Por ka aq shumë vlerë që mund të arrihet me llojin e mandatit demokratik që mendoj se do të vijë nga të qenit më i përgjegjshëm ndaj zërave të qytetarëve tuaj. Nëse do të gëzoni ekonomi konkurruese, nëse do të shijoni energji të përballueshme dhe zinxhirë të sigurt furnizimi, atëherë keni nevojë për mandate për të qeverisur sepse duhet të bëni zgjedhje të vështira për t’i shijuar të gjitha këto gjëra.

Dhe sigurisht, ne e dimë shumë mirë këtë. Në Amerikë, nuk mund të fitosh një mandat demokratik duke censuruar kundërshtarët ose duke i futur në burg. Qoftë lideri i opozitës, një e krishterë e përulur që lutet në shtëpinë e saj, apo një gazetare që përpiqet të raportojë lajmet. As nuk mund ta fitoni një të tillë duke shpërfillur elektoratin tuaj bazë për pyetje të tilla si, kush duhet të jetë pjesë e shoqërisë sonë të përbashkët.

Dhe nga të gjitha sfidat urgjente me të cilat përballen kombet e përfaqësuara këtu, unë besoj se nuk ka asgjë më urgjente se migrimi masiv. Sot, pothuajse 1 në 5 persona që jetojnë në këtë vend janë shpërngulur këtu nga jashtë. Kjo është, natyrisht, niveli më i lartë i të gjitha kohërave. Është një numër i ngjashëm, meqë ra fjala, në Shtetet e Bashkuara, gjithashtu një numër i lartë i të gjitha kohërave. Numri i emigrantëve që hynë në BE nga vende jo anëtare të BE-së u dyfishua vetëm midis 2021 dhe 2022. Dhe sigurisht, është bërë shumë më e lartë që atëherë.

Dhe ne e dimë situatën. Nuk u materializua në vakum. Është rezultat i një sërë vendimesh të ndërgjegjshme të marra nga politikanët në të gjithë kontinentin, dhe të tjerë në mbarë botën, gjatë një dekade. Ne pamë tmerret e shkaktuara nga këto vendime dje pikërisht në këtë qytet. Dhe sigurisht, nuk mund ta sjell përsëri pa menduar për viktimat e tmerrshme që kaluan një ditë të bukur dimri të shkatërruar në Mynih. Mendimet dhe lutjet tona janë me ta dhe do të mbeten me ta. Por pse ndodhi kjo në radhë të parë?

Është një histori e tmerrshme, por është një histori që e kemi dëgjuar shumë herë në Evropë dhe për fat të keq shumë herë edhe në Shtetet e Bashkuara. Një azilkërkues, shpesh një i ri në mesin e të 20-ave, tashmë i njohur për policinë, përplasi një makinë në një turmë dhe shkatërron një komunitet. Uniteti. Sa herë duhet të pësojmë këto pengesa të tmerrshme përpara se të ndryshojmë kursin dhe ta çojmë qytetërimin tonë të përbashkët në një drejtim të ri? Asnjë votues në këtë kontinent nuk shkoi në kutinë e votimit për të hapur portat për miliona emigrantë të pa verifikuar. Por e dini për çfarë votuan? Në Angli, ata votuan për Brexit. Dhe dakord ose jo, ata votuan për të. Dhe gjithnjë e më shumë në të gjithë Evropën, ata po votojnë për liderët politikë që premtojnë t’i japin fund migrimit jashtë kontrollit. Tani, ndodh që të pajtohem me shumë nga këto shqetësime, por ju nuk duhet të pajtoheni me mua.

Thjesht mendoj se njerëzit kujdesen për shtëpitë e tyre. Ata kujdesen për ëndrrat e tyre. Ata kujdesen për sigurinë e tyre dhe aftësinë e tyre për të siguruar veten dhe fëmijët e tyre.

Dhe ata janë të zgjuar. Mendoj se kjo është një nga gjërat më të rëndësishme që kam mësuar në kohën time të shkurtër në politikë. Ndryshe nga sa mund të dëgjoni, disa male në Davos, qytetarët e të gjitha kombeve tona në përgjithësi nuk e mendojnë veten si kafshë të arsimuara ose si dhëmbëza të këmbyeshme të një ekonomie globale. Dhe nuk është për t’u habitur që ata nuk duan të ngatërrohen ose të injorohen pa pushim nga udhëheqësit e tyre. Dhe është punë e demokracisë t’i gjykojë këto çështje të mëdha në kutinë e votimit.

Unë besoj se shkarkimi i njerëzve, largimi i shqetësimeve të tyre ose më keq akoma, mbyllja e mediave, mbyllja e zgjedhjeve ose mbyllja e njerëzve jashtë procesit politik. nuk mbron asgjë. Në fakt, është mënyra më e sigurt për të shkatërruar demokracinë. Të flasësh dhe të shprehësh opinione nuk është ndërhyrje në zgjedhje. Edhe kur njerëzit shprehin pikëpamje jashtë vendit tuaj, dhe madje edhe kur ata njerëz janë shumë me ndikim – dhe më besoni, e them këtë me gjithë humor – nëse demokracia amerikane mund të mbijetojë dhjetë vjet nga qortimi i Greta Thunberg, ju djema mund t’i mbijetoni disa muaj Elon Musk.

Por ajo që asnjë demokraci, amerikane, gjermane apo evropiane nuk do të mbijetojë, është t’u thotë miliona votuesve se mendimet dhe shqetësimet e tyre, aspiratat e tyre, lutjet e tyre për lehtësim, janë të pavlefshme ose të padenjë për t’u marrë në konsideratë.

Demokracia mbështetet në parimin e shenjtë se zëri i popullit ka rëndësi. Nuk ka vend për mure zjarri. Ju ose i përmbaheni parimit ose jo. Evropianët, njerëzit kanë një zë. Liderët evropianë kanë një zgjedhje. Dhe besimi im i fortë është se ne nuk kemi nevojë të kemi frikë nga e ardhmja.

Përqafoni atë që njerëzit tuaj ju thonë, edhe kur është e habitshme, edhe kur nuk jeni dakord. Dhe nëse veproni kështu, mund ta përballoni të ardhmen me siguri dhe besim, duke e ditur se kombi qëndron pas secilit prej jush. Dhe kjo, për mua, është magjia e madhe e demokracisë. Nuk është në këto ndërtesa guri apo hotele të bukura. Nuk është as në institucionet e mëdha që kemi ndërtuar së bashku si një shoqëri e përbashkët.

Të besosh në demokraci do të thotë të kuptosh se secili prej qytetarëve tanë ka mençuri dhe ka një zë. Dhe nëse refuzojmë ta dëgjojmë atë zë, edhe luftimet tona më të suksesshme do të sigurojnë shumë pak. Siç tha dikur Papa Gjon Pali II, për mendimin tim, një nga kampionët më të jashtëzakonshëm të demokracisë në këtë kontinent apo në ndonjë tjetër, ‘mos kini frikë’. Ne nuk duhet të kemi frikë nga njerëzit tanë edhe kur ata shprehin pikëpamje që nuk pajtohen me udhëheqjen e tyre. Faleminderit të gjithëve. Ju uroj fat të gjithëve. Zoti ju bekoftë.