zoom

Bota

Si arriti Izraeli të vrasë Hezbollahun?

Bombardimi izraelit që vrau liderin e Hezbollahut, Hassan Nasrallah në Bejrut të premten, është rezultati kryesor i një operacioni të jashtëzakonshëm dhe të detajuar të inteligjencës, i mundësuar nga mbikëqyrja dhe spiunazhi hebre pothuajse 20-vjeçar.

Brenda pak ditësh, Izraeli arriti të vriste liderin e Hezbollahut dhe para tij, udhëheqës të tjerë dhe militantë të tjerë të grupit, të goditur nga bombardimet shkatërruese të ditëve të fundit.

Në përgjithësi, Izraeli ka shkatërruar udhëheqjen ushtarake dhe politike të Hezbollahut, ka dobësuar arsenalin e tij dhe efektivisht ka paralizuar grupin.

Kjo u bë duke shkaktuar shkatërrim të madh në Liban, i cili preku civilët pa dallim dhe duke bllokuar Libanin: forcat ajrore izraelite bombarduan zonat e banuara me popullsi të dendur dhe vranë më shumë se 700 njerëz, shumë prej tyre civilë.

Sipas Ministrisë libaneze të Shëndetësisë, ditët e fundit rreth një milion civilë janë detyruar të braktisin shtëpitë e tyre për t’i shpëtuar bombardimeve.

Bomba që vrau Nasrallahun ndodhi në një lagje me popullsi të dendur në periferinë jugore të Bejrutit, kryeqyteti libanez.

Nasrallah, sipas “Financial Times”, ishte në një bunker të ndërtuar nën një godinë banimi të gërmuar për më pak se 20 metra nën tokë. Për të qenë të sigurt për vrasjen e tij, forcat ajrore izraelite hodhën rreth 80 bomba në godinë.

Ky bombardim është rezultat i përgatitjes prej vitesh të inteligjencës izraelite, e cila filloi menjëherë pas përfundimit të luftës së fundit midis Izraelit dhe Hezbollahut, ajo e vitit 2006, dhe e mundësuar nga disa raste në të cilat Hezbollahu, duke u zgjeruar dhe forcuar, u kthye në vulnerabël ndaj mbikëqyrjes së jashtme: veçanërisht lufta civile në Siri, e cila filloi në vitin 2011.

Gjatë asaj lufte, e cila zgjati rreth 34 ditë dhe në të cilën Izraeli pushtoi për një kohë të shkurtër Libanin jugor nga toka, ushtria izraelite arriti të dobësonte Hezbollahun, por pa marrë asnjë goditje vendimtare.

Në vitin 2006, Izraeli u përpoq të vriste Nasrallahun tri herë, duke dështuar gjithmonë: herën e parë që humbi objektivin e tij – Nasrallah arriti të shpëtonte – dhe dy herët e tjera bombat izraelite nuk arritën të depërtonin aq thellë sa të shkatërronin bunkerin ku ai ndodhej.

Pas dështimeve të inteligjencës të vitit 2006, Izraeli filloi të përqendrojë pjesën më të madhe të aftësive të tij të mbikëqyrjes dhe kontrollit drejt Hezbollahut, i konsideruar deri tani kundërshtari i tij më i frikshëm dhe i rrezikshëm.

Kjo çoi në gabime që shumë njerëz sot i konsiderojnë strategjike: duke u fokusuar te Hezbollahu, inteligjenca izraelite nënvlerësoi rrezikun nga Hamasi, reduktoi ushtarët e tij në Rripin e Gazës dhe u kap e papërgatitur më 7 tetor 2023, kur mijëra militantë të Hamasit hynë në territorin izraelit duke vrarë më shumë se 1200 civilë dhe duke marrë qindra pengje.

Këto ditë, përballë sukseseve të Izraelit kundër Hezbollahut, disa media izraelite po vënë re këtë ndryshim të madh në përgatitjen e Izraelit mes kërcënimit të Hamasit dhe atij të Hezbollahut.

Mbikëqyrja e Hezbollahut nga Izraeli ka qenë e plotë dhe ka qenë e vazhdueshme prej vitesh. Operacionet kryhen nga inteligjenca ushtarake, e cila njihet si “Aman” (shkurtim i emrit hebraik Agaf ha-Modi’in, që do të thotë “seksioni i inteligjencës”).

“Aman” është një nga tre agjencitë kryesore të inteligjencës izraelite, së bashku me Mossad-in (inteligjencën e jashtme) dhe Shin Bet (inteligjencën e brendshme) dhe merret me operacionet e mbikëqyrjes dhe kontrollit të objektivave ushtarake, identifikimin e tyre dhe operacionet e luftës digjitale, duke përfshirë gjëra të tjera.

“Aman”, me kalimin e viteve, krijoi një rrjet dronësh dhe satelitësh spiunë falë të cilëve kishte marrë kontroll të gjerë të asaj që po ndodhte në zonat e Libanit të kontrolluara nga Hezbollahu.

Duke fotografuar vazhdimisht ndryshimet në terren, “Aman” ishte potencialisht në gjendje të dallonte kur ndërtoheshin depo të reja armësh, ose kur një ndërtesë përforcohej me beton të armuar, një shenjë se ndoshta po ndërtohej një bunker nën atë ndërtesë.

Siç raportohet nga “Financial Times”, inteligjenca izraelite e kishte përsosur më pas spiunazhin e saj ndaj udhëheqësve të Hezbollahut dhe ishte në gjendje të mblidhte informacion nga burimet më të ndryshme: telefonat e anëtarëve të familjes, kamerat e vëzhgimit (të hakuara në mënyrë të përshtatshme), sensorët e makinave.

Në këtë mënyrë “Aman” ishte në gjendje të monitoronte sjelljen dhe zakonet e udhëheqësve të Hezbollahut: kur një nga njerëzit nën vëzhgim devijonte nga sjellja e tyre e zakonshme, inteligjenca izraelite dërgonte një “alarm”, sepse kjo do të thoshte se diçka ishte duke u përgatitur.

Hezbollahu ishte i vetëdijshëm për aftësitë e vëzhgimit dhe depërtimit të izraelitëve, deri në atë pikë sa i kishte urdhëruar anëtarët e tij të përdornin “pager-at dhe telekomandat për të komunikuar, duke reduktuar shanset për t’u përgjuar.

Si përgjigje, komuniteti i inteligjencës zbatoi një operacion që shpërtheu mijëra nga këto pajisje pak ditë më parë.

Nadav Shoshani, një zëdhënës i ushtrisë izraelite, tha të shtunën se Izraeli kishte arritur të merrte informacion “në kohë reale” mbi vendndodhjen e Nasrallah dhe vendosi të bombardonte.

Bombardimet ishin të fuqishme dhe pa dallim, si pothuajse të gjitha ato të kryera nga Izraeli për të goditur një objektiv të rëndësishëm.

Ky është një ndryshim i madh me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, të cilat edhe kur kanë goditur një objektiv me rëndësi maksimale, shpesh e kanë bërë këtë duke u përpjekur të minimizojnë vrasjen e civilëve.

Ndodhi, për shembull, në vitin 2011, kur u identifikua streha e liderit të Al Kaedës, Osama bin Laden, i cili ndodhej në Pakistan: në vend të bombardimeve, Shtetet e Bashkuara dërguan një grup të “Navy Seals”.