Day ArchivePushteti përpara shëndetit/ Përse nuk ndalen tubimet politike në pandemi?

Kur më 30 maj Lulzim Bashës iu grumbulluan dhjetëra njerëz në një rrugë në zonën e Kënetës në Durrës, Ministrja e Shëndetësisë, Ogerta Manastirliu, u shpreh e tmerruar.

“Si ministre e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale jam e tmerruar nga kjo shfaqje ekstreme papërgjegjshmërie, në kushtet e hapjes, kur më shumë se kurrë njerëzit duhet të respektojnë rregullat e mbrojtjes nga COVID-19, sepse ekspozimi është i madh”, ishte reagimi i Manastirliut.

“Si mund të jepet kjo shfaqje dhe cili lider në botën e sotme jep këtë shembull thjesht për interesin e vet politik?!”, ngriti ajo me shqetësim pyetjen.

6 muaj më vonë, takimet politike nuk janë ndalur, as nga Basha e as nga Rama.

Tani vendi është në valën e dytë të covid-19 dhe qeveria ka nisur të kufizojë sërish lëvizjet. Por takimet me pjesëmarrje të madhe janë të përditshme.

Po bëhen në vende të hapura, por janë sërish grumbullime. Në televizione, Rama apo Basha shfaqen të rrethuar nga njerëz që mbajnë maska e ruajnë distancën, por para apo pas këtyre rreshtimeve të rregullta nuk dihet se ç’bëhet e as sa e kanë të mundur ta ruajnë distancën të ftuarit e tyre.

Astrit Patozi, një kritik i dyshes Rama – Basha i kërkoi kryeministrit Publikisht që t’i ndërpriste tubimet.

«Nëse thua se je duke u bezdisur nga opozita e Bashës, që e ka kthyer prej kohësh në kalë beteje temën e Covid 19, të paktën mund t’i shmangësh takimet elektorale këto ditë të vështira, kur infektimet janë rritur frikshëm. Ndryshe, i bie që i thua popullit tënd mos bëj atë që bëj unë, por vetëm atë që them unë. Sado ta përgatisësh mirë skenografinë në natyrë, me distancat sociale korrekte apo me maskat në gatishmëri, prapëseprapë ato grumbullime militantësh dhe figurantësh mbeten vatra të mundshme të përhapjes së virusit.»

Po përse kryeministri nuk i eviton këto grumbullime që mund të rezultojnë të rrezikshme, sic ishte kongresi i socialistëve i thirrur pak ditë para mbylljes së madhe të marsit, ku dyshohet se u infektuan dhjetëra persona?

Nëse vërtet grumbullimet shërbejnë si përhapës të tij, çfarë e detyron kryeministrin të mos i evitojë ato? «Një grusht vota», shkruan Patozi.

Por a mund të rrezikohet shëndeti i qytetarëve për pushtet?

Në maj, Ministrja e Shëndetësisë i kërkonte pikërisht këtë Bashës.

“U bëj thirrje qytetarëve të mos bien pre e kësaj papërgjegjshmërie të pajustifikueshme dhe zotit Basha të mos i faturojë njerëzve e vendit, koston e papërballueshme të luftës së tij të dëshpëruar për pushtet!”, apelonte Manastirliu.

A nuk është koha që ky apel t’i përsëritet edhe Ramës?

 

 

 

 

PËR NJË GRUSHT VOTASH MË SHUMË…

Nëse thua se je duke u bezdisur nga opozita e Bashës, që e ka kthyer prej kohësh në kalë beteje temën e Covid 19, të paktën mund t’i shmangësh takimet elektorale këto ditë të vështira, kur infektimet janë rritur frikshëm.

Ndryshe, i bie që i thua popullit tënd mos bëj atë që bëj unë, por vetëm atë që them unë.

Sado ta përgatisësh mirë skenografinë në natyrë, me distancat sociale korrekte apo me maskat në gatishmëri, prapëseprapë ato grumbullime militantësh dhe figurantësh mbeten vatra të mundshme të përhapjes së virusit.

Jo për gjë, por nuk ke asnjë arsye të nxitosh, sepse ata të tjerët nuk kanë ndërmend të zbresin në fushë, ngaqë janë duke thënë se po presin Komisionin e Venecias, i cili mund të flasë diku nga mesi i dhjetorit.

Deri atëherë mund t’ia kursesh Shqipërisë ca qindra apo mijëra infektime, në radhë të parë, duke mos shërbyer si model i keq, sepse interesa të vogla politike nuk mund të mbizotërojnë mbi kërcënimin kombëtar, që përfaqëson një shpërthim i shifrave të epidemisë.

I cili mund të marë me vete, jo vetëm jetë njerëzish, por bashkë me ta edhe ekonominë e vendit për një grusht votash më shumë.

Kosova, larg konsensusit për Presidentin e ri

Zgjedhja e një kandidati për president të vendit duket të jetë vështirë e arritshme për koalicionin aktual qeverisës. Megjithëse LDK pret diskutim përtej partive në pushtet për të gjetur një zgjidhje, në Lëvizjen Vetëvendosje mohojnë kategorikisht përfshirjen, në atë që ata i quajnë, pazare për postin e kreut të shtetit. Ndërsa në PDK thonë se kjo temë është vetëm e koalicionit qeverisës dhe se nuk është diskutuar asnjëherë brenda partisë.

Shefi i grupit parlamentar të LDK-së, Arben Gashi thotë se nëse ka një marrëveshje të gjerë për një zgjidhje të caktuar do të marrin vendimet e duhura, por thotë se “votë blanco” nuk japin për askënd.

“Kjo është çështje më gjithëpërfshirëse dhe duhet të diskutohet përtej koalicionit. Ky koalicion qeverisës e ka të pamundur të zgjidhë çështjen e presidentit dhe duhet një konsultim më i gjerë se konsultimin brenda koalicionit… Kjo nënkupton se duhet të ketë konsultime më të gjëra, përfshi Vetëvendosjen dhe PDK-në për të arritur një proces të suksesshëm në Kuvend… Nëse ka marrëveshje të gjerë për një zgjidhje të caktuar atëherë normal që ne do diskutojmë dhe do të marrim vendimet e duhura… Nuk mundet askush të japë ‘vota blanco’ për askënd”, thotë ai, për KP.

Por kundër çfarëdo lloj përfshirjeje për emërimin e një presidenti të ri, pa zgjedhje të reja, u shpreh deputetja e Grupit Parlamentar të LVV-së, Mimoza Kusari-Lila.

“Nuk mundemi të përfshihemi në pazaret të cilat i sjellin vetëm dëme vendit. E dyta të cilat nuk kanë asnjë peshë apo relevancë për qytetarët në këtë moment. Në këtë moment për qytetarët është e rëndësishme t’i kthehet legjitimiteti një qeveri të re. Të ketë vendimmarrje të mirëfilltë për qytetarët dhe natyrisht legjislatura e radhës të vendosë për një kandidat apo kandidate konsensuale dhe që reflekton unitetin në vend dhe jo që synon, ashtu siç kemi parë deri tash, vazhdimin e politikës së pazareve prej postit të presidentit”, thotë ajo.

E deputeti i PDK-së, Abelard Tahiri u shpreh se zgjidhja e një presidenti të ri për vendin nuk është temë brenda partisë dhe se asnjëherë nuk është diskutuar.

“Kjo nuk është temë brenda PDK-së. As nuk është diskutuar dhe as nuk është duke u diskutuar”, tha ai ditë më parë.

Ndërkaq, rol të rëndësishëm në votimin e një presidenti të ri, Arton Demhasaj nga shoqëria civile e sheh tek AAK-ja.

Sipas tij, nëse kjo e fundit nuk lëshon pe në kërkesën e tyre për kandidaturën e Ramush Haradinajt atëherë vendi shumë lehtë mund të shkojë në zgjedhje të reja.

“Duke marrë parasysh se çelësi i zgjidhjes së këtij problemi dhe krijimi i shumicës së nevojshme për t’u zgjedhur presidenti është tek AAK-ja atëherë me gjasë mund të ndodh që AAK-ja mos të lëshojë pe tek pozita e presidentit, pastaj do të lindë nevoja që PDK me LDK-në të gjejnë një zgjidhje që t’i japin më shumë hise PDK-së në qeveri në mënyrë që vendi mos të shkojë në zgjedhje. Të dyja janë të mundshme, por me gjasë për shkak të pozicionit të fortë që AAK-ja e ka në këtë moment dhe mund të mos lëshojnë pe”, thotë ai.

KosovaPress ka tentuar të marrë një qëndrim edhe nga AAK-ja për këtë çështje, mirëpo nuk kanë qenë të qasshëm.

Më 4 nëntor, pas konfirmimit të aktakuzës nga Gjykata Speciale, ish-presidenti Hashim Thaçi dha dorëheqje nga posti i të parit të shtetit. Detyrën e kreut të shtetit po e ushtron kryetarja e Kuvendit, Vjosa Osmani.

Kroaci/ Në klasën e mësimit shqip në komunitetin arbënesh

Në Zarë të Kroacisë, profesoresha Makslimijana Barançiç dhe bashkëpunëtori i saj Nilo Karuc, japin kontributin e tyre në ruajtjen e gjuhës dhe kulturës arbëneshe.

Barançiç realizon seanca mësimi shqip për fëmijët e komunitetit Arbënesh, duke i aftësuar me mësimin e fjalorit dhe mënyrat e shqiptimit të tingujve dhe fjalëve në shqip. Së bashku me Karuc, kanë realizuar edhe disa botime të përshtatura për fëmijët e klasave fillore, shoqëruar me ilustrime, me tematikë mbi kafshët shtëpiake dhe veprimtari jetësore të përditshme, që gjithashtu shfaqen në video së bashku edhe Fjalorin Arbënisht-Kroacisht, që doli nga botimi pak ditë më parë.

Sekuencat e fundit të kësaj kronike televizive u kushtohen fëmijëve arbënesh që recitojnë në gjuhën e tyre amtare. Ministria e Arsimit në Kroaci ka miratuar futjen e lëndës së “Gjuhës dhe Kulturës shqipe” në shkollën e lokalitetit Arbanas në Zarë, lëndë që ka frekuentim dhe për realizimin e saj janë dërguar Abetaret dhe tekstet e tjera nga Qendra e Botimeve të Diasporës pranë Ministrit të Shtetit për Diasporën.

360 mijë të larguar nga vendi në 10 vitet e fundit

Anketa e madhe e emigracionit, e zhvilluar vitin e kaluar nga INSTAT, në rreth 20 mijë familje në të gjithë vendin, ka gjetur se, gjatë periudhës 2011-2019, ka emigruar jashtë 13% e popullsisë ose mbi 360 mijë persona. Tirana, me emigrimin më të madh të familjeve, ndërsa Shkodra, Fieri, Durrësi, me humbjet më të mëdha të popullsisë. Kukësi ka normat më të larta të ikjes së popullsisë, jashtë dhe brenda vendit. 53% e të ikurve janë me arsim të mesëm ose të lartë. Shumica, të rinj. Gati 60% e të ikurve rendisin varfërinë si arsye

Blerina Hoxha / Monitor

Shqipëria është duke përjetuar zhvillime alarmante në humbjen e popullsisë, për shkak të emigracionit të lartë. Edhe pas tri dekadash nga ndryshimi i sistemit, flukset emigratore janë të larta, duke e vënë perspektivën e zhvillimit të vendit në një rrugë pa krye.

Shifrat zyrtare tregojnë se gjatë vitit 2011-2019 janë larguar nga vendi mbi 360 mijë persona, ose 13% e popullsisë banuese në vitin 2011. Rezultatet dolën nga anketa e madhe e emigracionit që zhvilloi INSTAT, në bashkëpunim me donatorët në rreth 20 mijë familje vitin e kaluar (prill-korrik 2019). Anketa ka zbuluar një fakt të frikshëm në dekadën e kaluar, pasi fenomeni është zgjeruar në emigrimin e së gjithë familjes. Gjatë 10-vjeçarit të fundit janë larguar nga vendi 6,6% e familjeve, gjithsej 49,500 të tilla, ndërsa në vitet 2001-2011 ishin larguar 4.4% e njësive familjare.

Në totalin e familjeve të larguara jashtë, numrin më të madh e ka Tirana, ku raportohet se janë larguar 10,3% e totalit të qarkut, ndërsa qarqet me humbjet më të mëdha të popullsisë janë Kukësi dhe Tropoja në Veri, Durrësi dhe Elbasani në qendër dhe Fieri në Jug.

Anketa ka zbuluar se kushtet ekonomike, duke përfshirë varfërinë, papunësinë dhe nënpunësimin, të ardhurat e ulëta nga punësimi, kushtet e vështira të jetesës, mbrojtja e kufizuar sociale dhe borxhet janë faktorët kryesorë për emigrantët shqiptarë.

Përveç këtyre faktorëve bazë, një tjetër shtysë është e ardhmja e fëmijëve. Përveç tyre, ka edhe të tjerë faktorë, si mangësitë dhe cilësia e ulët e shërbimeve të kujdesit shëndetësor, strehimi, konfliktet dhe siguria fizike që shkaktojnë stres të vazhdueshëm psikologjik, përfshi cilësinë e ulët të arsimit. Për disa nëngrupe (p.sh. romët dhe egjiptianët), një faktor shtesë është diskriminimi. Pjesa dërrmuese e personave që emigrojnë janë të rinj, ndërsa 14% e tyre ishin me arsim të lartë. Largimi i burrave ishte 200% më i lartë se ai i grave.

Që në fillim të viteve 1990, migracioni ndërkombëtar dhe ndikimi i tij ekonomik, politik e shoqëror mbeten çështje thelbësore në Shqipëri. Shqipëria është mes vendeve kryesore në botë për shkallën dhe intensitetin e migracionit ndërkombëtar. Ndërkohë, kërkimi i azilit është një dukuri relativisht e re për vendin dhe ka nisur të raportohet në statistikat europiane që prej fillimit të udhëtimit pa viza në zonën e Schengen-it.

Nga viti 2010 deri në shtator të vitit 2019, rreth 193 000 shtetas shqiptarë u regjistruan si azilkërkues për herë të parë në vendet e BE-së. Dukuria arriti pikën kulmore në vitin 2015, kur kërkuan azil rreth 67 000 shtetas shqiptarë, për t’u ulur më tej, si rezultat i procedurave të përshpejtuara të shqyrtimit të kërkesave të azilit, rregullave më rigoroze të migracionit dhe normave më të ulëta të pranimit. Përveç emigracionit jashtë, edhe 200 mijë persona kanë migruar brenda vendit.

 

 

Tirana humb 10% të familjeve, Shkodra, Fieri dhe Durrësi, të parat për emigracionin e lartë

Gjeografia e emigracionit në dekadën e fundit ka prekur edhe qarqet me nivelin më të lartë të jetesës siç është Tirana, Fieri dhe Durrësi, ku të ardhurat mesatare të familjeve janë përgjithësisht mbi mesataren kombëtare.
Anketa ka gjetur se, qyteti i Shkodrës pati nivelin më të lartë të emigracionit në raport me popullsinë e qarkut. Gjatë periudhës 2011-2019, ka emigruar 16.7% e popullsisë së qytetit, rreth 36 mijë persona, nga të cilët 15,700 janë emigrime familjare.

Pas Shkodrës, Fieri renditet i dyti për nivelin e lartë të emigracionit në raport me popullsinë. Në dekadën e fundit ka emigruar nga Qarku i Fierit 15,5% e popullsisë, ku 5% e tyre ishin të grupuar në familje. Nga Qarku i Fierit, i cili është dyti për nivelin e lartë të jetesës pas Tiranës, janë larguar mbi 48 mijë persona.
Vendin e tretë e zë Qarku i Durrësit, i cili ka humbur 14.1% të popullsisë në dekadën e kaluar, ku popullsia është pakësuar me mbi 37 mijë persona.

Tirana zë vendin e katërt për nivelin e lartë të emigracionit në total. Popullsia e Qarkut të Tiranës është pakësuar me 13.7%, ose me 102 mijë persona gjatë 2011-2019, por 77 mijë persona kanë migruar të grupuar në familje. Anketa ka zbuluar se Tirana ka emigracionin më të lartë të njësive familjare krahasuar me qarqet e tjera. Gjatë periudhës, 10.3% e familjeve të qarkut kanë emigruar.

Në vend të pestë për emigrim të lartë vjen Elbasani, ku ka emigruar 12.5% e popullsisë banuese e regjistruar më 2011, ku 5.2% e tyre ishin të grupuar në familje.
Në vendin e gjashtë, Qarku i Kukësit i cili ka humbur në emigrim 12.4% të popullsisë gjatë dekadës, më shumë se 10 mijë persona, por ky qark është prekur shumë edhe nga migrimi brenda vendit i popullsisë.

Norma më të ulëta të emigracionit kishin Qarku i Lezhës, Korçës dhe Gjirokastrës, të cilët humbën përkatësisht 7, 9,6 dhe 9.2% të popullsisë. INSTAT gjeti se një numër i përgjithshëm prej 67,535 emigrantësh kishte ikur nga 1 janari 2018 deri më 15 korrik 2019. Më tej, 360 699 persona kanë emigruar që nga viti 2011 dhe përbëjnë numrin total neto të emigrantëve për periudhën 2011-2019, vë në dukje studimi.

Sipas anketës, fluksi emigrator mbizotëronte kryesisht mes familjeve që kanë emigruar tërësisht. Kësisoj, 6,6% e familjeve që emigrojnë në tërësi përbëjnë 6,5% të popullsisë totale të regjistruar më 2011. Ndërsa emigrantët që kanë emigruar veçmas pa familjen zunë 15.5% të emigranteve gjithsej gjatë 2011-2019 dhe shënuan një fluks dalës prej 6,4% të popullsisë. Tirana është rast i veçantë, ku 10,3% e të gjitha familjeve që kanë emigruar tërësisht ose 10,4% e popullsisë, janë larguar nga prefektura. Në të njëjtën kohë, përqindja e emigrantëve nga familje me emigrim të pjesshëm ishte tri herë më e ulët ne Tiranë.

Edhe për dekadën e kaluar, flukset më të mëdha që u vrojtuan ishin drejt Greqisë, Italisë dhe Gjermanisë. Për të gjitha destinacionet, anketa gjeti se, 120,754 persona u larguan për në Itali dhe nuk ishin kthyer deri në vitin 2019. Greqia priti 92,159 emigrantë dhe 40,468 u larguan për në Gjermani. Pjesa tjetër ndahet mes vendesh të tjera.

 

 

Shteron forca e punës

Nga të 360 mijë personat që janë larguar nga vendi, shumica e tyre janë në moshë pune. 160 mijë persona ishin në grupmoshën 15-65 vjeç, ndërsa 12 mijë ishin të mitur, nën moshën 15 vjeç. Për 183 mijë emigrantë të tjerë, mosha mbetet e panjohur, por shumica e tyre kanë qenë në moshë pune, duke parë trendin e përgjithshëm. Nga personat që kanë emigruar vetëm dhe jo me familjet, emigracioni ka qenë më i përhapur te grupmosha 20-29 vjeç, pjesa më produktive e popullsisë së re në moshë.

Tek personat që emigruan vetëm dhe jo me familjet, emigracioni i burrave ka qenë shumë më i lartë se ai i femrave. Për grupmoshën 20-29 vjeç, emigrimi i meshkujve ishte tre herë më i lartë se ai i femrave po në këtë grupmoshë. Përgjithësisht, emigracioni është i përqendruar në popullsinë në moshë pune, kryesisht nga 15-65 vjeç dhe flukset më të larta shihen në grupmoshat nga 20 në 40 vjeç. Në të gjitha grupmoshat, meshkujt kanë emigruar më shumë se femrat. Popullsia në moshë pensioni ka pasur një numër më të paktë emigrantësh në raport me totalin.

 

53% e të ikurve me arsim të mesëm dhe të lartë

Emigracioni i dekadës së fundit ka përfshirë një pjesë të konsiderueshme të shtresës së mesme edhe nga ana e formimit arsimor. Sipas të dhënave të anketës, nga të larguarit, 54% e tyre kishin një diplomë të arsimit të mesëm, profesional ose të përgjithshëm, ose një diplomë të studimeve të larta. Gati 14% e emigrantëve gjatë periudhës 2011-2019 ishin me arsim të lartë.

Nga të dhënat shihet se personat që kanë emigruar vetëm dhe jo me familjet, 24,749 ishin me diploma në arsimin e lartë dhe doktoratura. Ky numër është më i lartë, për shkak se asnjë pjesëtar i familjes që ka emigruar nuk jeton në vendin tonë. Për këtë arsye, INSTAT nuk ka mundur të gjejë profilin e saktë të statusit ekonomik, moshës dhe arsimit tek familjet e emigruara në total, që zënë 50% të të gjithë emigrantëve të larguar gjatë periudhës në analizë.

 

 

76% e të ikurve të papunë, ose pjesërisht të punësuar

Pjesa dërrmuese e emigrantëve në dhjetë vitet e fundit ishin të papunë. Nga personat që kanë ikur pa familjen shihet se 76% e tyre ishin të papunë, ose ishin të punësuar me kohë të pjesshme. Më shumë se 45% e të larguarve nuk kishin asnjë punë. Ndërkohë, 8% e të larguarve ishin nxënës dhe studentë, ndërsa emigrimi i pensionistëve përbënte vetëm 1.7% të totalit, teksa pak më shumë se 5% ishin të angazhuar me punë shtëpie. Për çdo 100 persona të ikur, 81,3 prej tyre ishin aktivë në tregun e punës dhe 18,6, joaktivë.

 

 

Varfëria, arsye kryesore për emigrim

Për tri grupet e popullsisë në lëvizje (migrantëve, emigrantë, të kthyer dhe migrantë të brendshëm) u përgatit një vlerësim i motiveve për lëvizjen e tyre. Arsye kryesore e largimit nga vendi ishin problemet financiare dhe kushtet e jetesës, ndërsa për kthimin, arsyet familjare.

Anketa nuk ofroi informacion lidhur me motivet e familjeve që kanë lëvizur tërësisht apo planet e tyre për të ardhmen. 55-60% e emigrantëve brenda dhe jashtë vendit rendisin arsyet financiare dhe përmirësimin e standardeve për zhvendosjen nga vendbanimi, ndërkohë që arsye të tjera familjare dhe arsimi më i mirë kanë shtyrë 30% të emigrantëve të ikin.

 

 

200 mijë persona të tjerë migruan brenda vendit

Anketa zbuloi se mbi 223 mijë persona kanë ndryshuar vendbanimin brenda përbrenda Shqipërisë gjatë periudhës 2011-2019. Ndërsa gjatë viteve të censit 2001-2011, lëvizjet e popullsisë brenda vendit arritën shifrën mbi 200,000 njerëz. Edhe brenda vendit shihet se kanë lëvizur me gjithë familjet mbi 170 mijë persona.

Nga grupi i familjeve shqiptare, kryefamiljari i të cilave ishte banor në vitin 2011, 4,7% kanë ndryshuar vendbanimin në tërësi, ndërsa 9,4% e kanë bërë pjesërisht. Është vlerësuar se nga totali prej 14% i familjeve, 8% e popullsisë kanë ndryshuar vendbanimin e mëparshëm. Kukësi duket se është prefektura me përqindjen më të lartë të popullsisë, që ndryshon vendbanimin brenda vendit, me 16,1% të popullsisë së përgjithshme banuese në vitin 2011.

Në të njëjtën kohë, sa i takon strukturës së familjes, kjo prefekturë kishte përqindjen më të lartë të familjeve që migrojnë së brendshmi me migracion të pjesshëm, me 33,9%. Nga ana tjetër, përqindja e familjeve të tëra që kanë lëvizur brenda vendit dhe e popullsisë së përgjithshme që migron së brendshmi është e lartë në Dibër, Durrës, Fier, Gjirokastër, Elbasan dhe Korçë. Në këtë hark të shkurtër kohor mund të shohim dy dinamika të ndryshme të fluksit të brendshëm migrator: një në periudhën 2011-2013 dhe tjetra nga viti 2014, kur fluksi vjetor i migracionit të brendshëm duket se është dy herë më i lartë për individët.

Në të njëjtën kohë, është mundur të zhvillohet një analizë e ngjashme nga këndvështrimi i vendbanimit të ri (prefektura e destinacionit). Popullsia që ndryshon vendbanimin brenda vendit, por jo brenda prefekturës, përbënte 61,6% e të gjithë migrantëve të brendshëm. Shumica dërrmuese e personave që lëvizin nga Tirana (93,8%) mbeten në të njëjtën prefekturë.

Ky “fluks hyrës” specifik shihet si diferenca midis atyre që ndryshuan vendbanimin brenda prefekturës dhe atyre që shkuan në një prefekturë tjetër. Në të njëjtën kohë, më shumë sesa gjysma e personave të vendosur në prefekturën e Tiranës vijnë nga prefektura të tjera (54,4%). Lëvizja e migrantëve në zona të tjera në Shqipëri karakterizohej nga shkallë të ndryshme përqendrimi, në varësi të faktit nëse ishte migracion familjar i pjesshëm ose i plotë.

 

Anketa e INSTAT për emigracionin, si u realizua dhe çfarë mati

INSTAT-i, në bashkëpunim me IOM-in, përgatiti një anketë (Anketa e zgjeruar e migracionit në familje), gjetjet e së cilës synojnë të tregojnë ndryshimet që kanë ndodhur gjatë viteve të fundit në shoqërinë shqiptare. Duke qenë se është zhvilluar vetëm një herë, AMF (Anketa Kombëtare e Emigracionit në Familje), për anketën u përdor metoda CAPI (Intervistë Personale nëpërmjet Kompjuterit). Pyetësori u përgatit nga INSTAT-i, duke u këshilluar me eksperten ndërkombëtare të rekrutuar nga IOM-i në kuadrin e projektit që ofron mbështetje për institutin lidhur me statistikat e migracionit.

Për hartimin e pyetësorëve, u mor mbështetje e mëtejshme edhe nga Zyra Rajonale e IOM-it në Vjenë dhe Zyra Qendrore e IOM-it në Gjenevë. Puna në terren u zhvillua në periudhën 17 prill deri më 15 korrik 2019. Hipoteza e AMF-së ishte se pyetjeve do t’u përgjigjeshin kryefamiljarët. AMF-ja ishte anketë, e cila bazohet në vullnetin e lirë të familjeve për të marrë pjesë në anketë.

Në shumicën e vendeve, kjo lloj ankete, sidomos kur mbulon familjet, ka një normë përgjigjeje prej 30%. Shqipëria përbën një rast përjashtimor, pasi AMF 2019 shënoi një normë përgjigjesh prej 80%. Refuzimi për të marrë pjesë në anketë dhe mungesa e kontaktit me NjEF-të e përzgjedhura në mënyrë rastësore ishin relativisht të rralla, me pak më shumë sesa 20%.

Qëndrimi i favorshëm i të intervistuarve ishte i mjaftueshëm për të justifikuar përdorimin e kampionëve përfaqësues në anketat sociale në Shqipëri. Përjashtimisht, ndryshe nga të gjitha praktikat e mëparshme të INSTAT-it, AMF bën të mundur që në rast se të gjithë anëtarët e familjes nuk ishin të pranishëm, të përgjigjeshin fqinjët e tyre më të afërt. Avantazhi kryesor i kësaj zgjidhjeje ishte ulja e normës së mosmbulimit të popullsisë. Madhësia e kampionit të arritur (numri i njësive të vrojtuara të kampionit për familje dhe individë me intervistë të pranuar) është i barabartë me 19 821 për familjet dhe 71 538 për individët.

Rezultatet e anketës përqendrohen në tiparet kryesore demografike të NjEF-ve dhe popullsisë që kanë ndryshuar vendbanimin krahasuar me vitin 2011 (Censi i fundit i Popullsisë dhe Banesave të Shqipërisë). Ajo çka ishte më e rëndësishme dhe novatore në zbërthimin e vlerave të përllogaritura në këtë anketë ishte dallimi i profileve të migracionit të familjeve. 

Teoritë e konspiracionit dhe keqinformimi rreth vaksinave

Teoritë e konspiracionit dhe keqinformimi nxisin mosbesimin tek vaksinat dhe mund të ulin nivelet e vaksinimit për COVID-19n në Amerikë dhe Britani nën normat e nevojshme për të mbrojtur komunitetet ndaj sëmundjes, thuhet në një studim të publikuar të enjten.

Studimi, ku morën pjesë 8,000 njerëz nga të dyja vendet, zbuloi se më pak njerëz do ta “bënin patjetër” vaksinën sesa vlerësimi i shkencëtarëve, sipas të cilëve është e nevojshme që vaksinën ta marrë 55% e popullsisë për të siguruar të ashtuquajturin “imunitet të turmës”.

“Vaksinat funksionojnë vetëm nëse njerëzit i marrin ato. Dezinformimi shfrytëzon ankthin ekzistues dhe pasigurinë për vaksinat e reja apo për platformat që po përdoren për krijimin e tyre,” tha Heidi Larson, profesore në Shkollën e Londrës për Higjienën dhe Mjeksinë Tropikale, e cila ishte një ndër drejtueset e studimit.

“Kjo kërcënon të minojë nivelet e pranimit të vaksinës për COVID-19n”, tha zonja Larson, e cila është gjithashtu drejtoreshë e Projektit Ndërkombëtar të Besimit të Vaksinat.

Studimi publikohet ndërkohë që një ndër projektet kryesore të vaksinës dha rezultate premtuese këtë javë. Kompania Pfizer Inc tha të hënën se vaksina e saj eksperimentale për COVID-19n ka një efekt prej më shumë se 90%, bazuar në të dhënat e provave të fazës së vonë. Të dhënat shihen si një hap vendimtar në betejën për të frenuar pandeminë.

Në studimin për keqinformimin, 3,000 persona të anketuar në secilin vend u ekspozuan gjerësisht midis qershorit dhe gushtit ndaj njoftimeve keqinformuese në mediat sociale për vaksinën e koronavirusit. Ndërkaq, 1,000 personave të tjerë në secilin vend iu treguan informacione faktike në lidhje me vaksinën.

Para se të ekspozoheshin ndaj keqinformimit, 54% e këtyre personave në Britani thanë se ata “patjetër” do ta pranonin vaksinën, ashtu si 41,2% në Shtetet e Bashkuara. Por pas shfaqjes në Internet të dezinformimit, shifrat ranë me 6.4 përqind në Britani dhe 2.4 përqind në Shtetet e Bashkuara.

Studimi nxjerr në pah se në të dyja vendet, njerëzit pa diplomë universitare, ata që bëjnë pjesë në grupet me të ardhura të ulëta dhe jo të bardhët kanë më shumë gjasa ta refuzojnë vaksinën.

Gratë, sipas studimit, kanë më shumë të ngjarë se burrat ta refuzojnë vaksinën për koronavirusin. Megjithatë, një numër më i madh të anketuarish në të dyja vendet thanë se do ta merrnin vaksinën nëse do të ishte fjala për të mbrojtur familjen, miqtë ose grupet e rrezikuara të popullatës.

Më shumë se 130 oficerë të CIA me covid-19

Më shumë se 130 oficerë të Shërbimit Sekret të Shteteve të Bashkuara kanë rezultuar pozitivë me koronavirusin ose kanë qenë në kontakt të ngushtë me kolegët e infektuar, njoftoi gazeta “The Washington Post”.

Raporti, i botuar të premten, iu atribua tre personave “me njohuri për stafin e agjencisë”.

Oficerët e Shërbimit Sekret, të cilët, ndër të tjera, kanë edhe detyrën për të mbrojtur Presidentin Donald Trump kur ai udhëton, si dhe kur është në Shtëpinë e Bardhë, u urdhëruan kohët e fundit të vetëizoloheshin, thuhej në njoftim.

Burimet, të cilët gazeta thotë se folën në mënyrë anonime që të shpreheshin më lirshëm, thanë se infeksionet besohet se kanë të bëjnë me tubimet e fushatës që Presidenti Trump mbajti para zgjedhjeve presidenciale të 3 nëntorit. Raporti citon gjithashtu burimet të thonë se rreth 10% e ekipit kryesor të sigurisë së agjencisë është “mënjanuar”.

Presidenti Trump, anëtarët e familjes së tij të ngushtë dhe një numër në rritje i zyrtarëve të Shtëpisë së Bardhë dhe të ekipit elektoral kanë rezultuar pozitivë kohët e fundit për koronavirusin pas aktiviteteve të fushatës, ku shumë zyrtarë të administratës dhe të pranishmit e tjerë nuk kishin maska.

Shtëpia e Bardhë dhe Shërbimi Sekret nuk e komentuan menjëherë raportin, por zëdhënësi i Shtëpisë së Bardhë Judd Deere i tha gazetës se administrata e merr “seriozisht çdo rast” dhe e referoi gazetën tek Shërbimi Sekret për përgjigje ndaj pyetjeve për përhapjen e infektimeve. Një zëdhënës i agjensisë nuk pranoi të komentojë për gazetën.

Vala e përhapjes e raportuar në radhët e oficerëve u shfaq ndërsa kriza e koronavirusit në Shtetet e Bashkuara vazhdon të përkeqësohet. Më shumë se 153’000 infektime të reja u raportuan të enjten, sipas Universitetit Johns Hopkins, hera e parë që totali i ri njëditor tejkaloi 150’000.

Gati 10.6 milionë njerëz në Shtetet e Bashkuara kanë marrë koronavirusin, ndërsa numri i të vdekurve në vend afrohet tek 243’000, sipas Universitetit Johns Hopkins.

Gjermania: Krimi i organizuar nga Shqipëria u rrit në 2019

Në fillim të javës përfundoi në Neu-Ulm, një qytet në Bavari, një gjyq kundër një grupi shqiptarësh. Akuza ishte për ndihmë në tregtinë ilegale të lëndëve narkotike në sasi jo të vogla. Të akuzuarit kishin hyrë në natën e 14 dhjetorit 2019 në një depo staxhionimi frutash në Neu-Ulm për të marrë 500 kg drogë të ruajtur në kutitë e bananeve. Prokuroria e dinte që në depo ndodhej kokaina e ardhur nga Ekuadori nëpërmjet Roterdamit  dhe e kishte ndërruar më parë lëndën narkotike me imitime.  Në momentin kur shqiptarët hynë për të „vjedhur” drogën,  policia i kapi. Gjyqi u dha gjashte të pandehurve dënime prej 6 deri 7 vjetësh, bëhet e ditur nga një deklaratë shtypi e Gjykatës së Landit në Memmingen. Prokurori Markus Schroth, i tha DW se të akuzuarit  ishin në  përgjithësi persona nga familje të varfra, që kishin marrë pjesë ne aksion nga nevoja për të ardhura.

Rast i Neu-Ulmit nuk është i rrallë. Dy muaj përpara se të kapeshin shqiptarët në fjalë, ishin dënuar në Landshut për të njëjtën akuzë pesë  shqiptarë të tjerë në një nga proceset më të mëdha gjyqësore të kokainës në Gjermani. Sasia e kokainës e kapur kështu në kutitë e bananeve, që vinin nga Ekuadori në Hamburg për t’u shpërndarë nëpër depot e staxhionimit në Gjermani ishte mbi 2 tonë. Si në rastin e Landshutit, ashtu edhe në rastin e Neu-Ulmit, në bankën e të akuzuarve ishin vetëm ndihmësit. Kokat e krimit mbeten të pazbuluara.

Të dytët pas gjermanëve

Tregtia ilegale e drogës, kryesisht importi i kokainës nga Ekuadori, dhe shpërndarja nëpër Gjermani, dhe deri diku edhe prodhimi i kanabisit përbënin 93% të aktivitetit të krimit të organizuar shqiptar në Gjermani, bën të ditur Enti Federal i Kriminalistikës (BKA), në pasqyrën vjetore të krimit të organizuar, që u botua javën e kaluar.

Fushat e tjera të aktivitetit të krimit të organizuar në Shqipëri janë krime të pronësisë dhe falsifikim dokumentesh. Shqiptarët edhe në vitin 2019 vijojnë të jenë në krye të listave për pjesëmarrje në strukturat e krimeve të organizuara. Nga 202 grupime të identifikuara për trafik droge, në vitin 2019, 29 ishin të dominuara nga shqiptarët. Numri i grupimeve shqiptare aktive në tregtinë e drogës në vitin 2019 renditej kështu i dyti në listën e BKA-së, pas gjermanëve me 66.

13,5 milione xhiroja

Në statistikat e Entit Federal të Kriminalistikës përmenden vetëm rastet e kapura nga policia. Si krim të organizuar BKA konsideron krimin që përmbush njërin nga tre kushtet a) përdor struktura biznesi, b) përdor kërcënime ose dhunë si mënyrë intimidimi c) ka ndikim në politikë, media, administratë, drejtësi ose ekonomi.

Në krahasim me vitin 2018, në vitin 2019 krimi i organizuar i shqiptarëve në përgjithësi rezulton të jetë rritur. Edhe pse numri i të dyshuarve për aktivitete kriminale të organizuara ka mbetur i njëjti si në vitin 2018, pra, 244. Vitin e kaluar autoritetet federale kanë futur në listat e tyre 146 shtetas shqiptarë të rinj, të kapur në kuadër organizatash kriminale. „Mbetja e njëjtë e shifrës së personave të dyshuar është rastësi,”, i tha DW një zëdhënëse e BKA-së.

Të ardhurat nga krimi i organizuar me shtetësi shqiptare në vitin 2019 janë dyfishuar, siç del në pah nga pasqyrat vjetore të BKA-së për krimin e organizuar për vitet përkatëse. Kështu, ndërsa në vitin 2018,  xhiroja  e grupimeve shqiptare ka qenë mbi gjashtëmilionë euro, në vitin 2019 kemi një rritje në mbi 13,5 milionë euro. Xhiroja e grupimeve të kapura me tregti droge në vitin 2019 ka qenë  gjithsej 46,4 milicinë Euro.

Të tretët për krim të organizuar

Sipas raportit vjetor të BKA-së, në vitin 2019, në Gjermani kanë vepruar gjithsej 31 grupime të Krimit të Organizuar të dominuara nga shtetas me shtetësi shqiptare, 29 prej të cilave, pra në tregtinë e drogës. Shtetësia shqiptare zë vendin e tretë kështu, pas gjermanëve me 171 grupime dhe  turqve me 78 grupime.  Pak më poshtë në listën e dhjetë kombësive më të shpeshta që merren me krim të organizuar në Gjermani, janë edhe kosovarët, me 14 grupime, pas polakëve, italianëve, rusëve. Të fundit në listë janë serbët, me 13 grupime.

Edhe numri i kosovarëve të dyshuar për vepra penale të krimit të organizuar është rritur në 198. (në vitin 2018 ka qenë 182.) Në vitin 2019 janë kapur 48 të rinj. Xhiroja e të ardhurave nga veprimtaria e krimit të organizuar e kosovarëve ka qenë nën 1 milionë euro. Fushat e krimit kanë qenë  falsifikimet, tregtia e drogës, vjedhjet dhe puna në të zezë.

Korona na plaku të gjithëve

“Gjatë pandemisë edhe të rinjtë ndihen të moshuar sepse e kuptojnë se sa vulnerabël janë”, mendon shkrimtarja rumune Lavinia Braniște

Dy javë më parë takova disa ish-shokë të shkollës së mesme që kishin ardhur në qytetin tonë. Jeta duket të jetë më e durueshme këtu – për arsyen e thjeshtë që prindërit tanë kanë shtëpi me oborr. Këto gjëra tani janë me vlerë të pamatshme. Për disa prej nesh duket e pamundur të arrijnë qëllime të tilla vetë – sidomos jo në një qytet të madh.

Trump: E ardhmja do të tregojë kush do të qeverisë

Një vaksinë kundër Coronës do të vijë “shumë shpejt” bëri të ditur presidenti, Donald Trump para shtypit në Shtëpinë e Bardhë të premten. Që në dhjetor do të vaksinohen amerikanët e parë, kurse në prill vaksina e Biontech dhe Pfizer do të jetë në dispozicion të të gjithë popullatës, tha Trump. Qeveria amerikane ka siguruar me kontratë 100 milionë doza vaksine dhe ka mundësinë të sigurojë disa milionë doza të tjera.

Dyshimet e para për fitoren?

Trump për herë të parë shfaqi dyshime të lehta për atë që deri më tani është theksuar si fitore e tij në zgjedhjet presidenciale. “Idealja do ishte të mos hynim në një lokdaun”, tha ai, duke pasur parasysh rritjen e fortë të rasteve të Coronës në SHBA. “Të shpresojmë, se pavarësisht, se ç’do të ndodhë në të ardhmen, se cila qeveria do të jetë, mendoj, këtë do ta tregojë e ardhmja, por unë mund t’iu them: kjo qeveri tani nuk do të hyjë në lokdaun.”

Më shumë se një gjysmë fjalie të tillë nuk tha Trump. Nuk ishin lejuar pyetjet nga ana e gazetarëve pas deklaratës së Trumpit, ku ai lëvdoi punën e qeverisë aktuale. Ndërkohë mediat amerikane kanë njoftuar fituesit edhe në dy shtetet e fundit federale, ku ende numëroheshin votat. Sipas tyre, Joe Biden fiton në Georgia, kurse Trump në North Carolina. Me këtë fitore Joe Biden siguron 360 delegatë zgjedhorë, për të fitur zgjedhjet duhen 270 syresh.

Presidenti i zgjedhur, Joe Biden kërkoi përkundër kësaj masa të menjëhershme kundër përhapjes kaq të shpejtë të virusit. Deri sa një vaksinë kundër COVID-19 të jetë në dispozicion për të gjithë, do të kalojnë muaj. “Sot nevojitet veprim urgjent, nga qeveria e tanishme, duke filluar me pohimin se as serioze është gjendja”, tha Biden.

Leja për vaksinën aplikohet tek autoriteti amerikan FDA

Sipërmarrja gjermane Biontech dhe partneri amerikan farmaceutik, Pfizer duan të aplikojnë gjatë muajit për lejen në kushte emergjence për përdorimin e vaksinës në SHBA. Në fillim të javës u bë e ditur, se kjo vaksinë sipas të dhënave të para- ofron 90% mbrojtje nga infeksioni me Corona. Kriteret për lejen e emergjencës tek enti amerikan FDA nuk janë shumë të larta. Thënë në mënyrë të thjeshtëzuar, duhet të provohet, se një ilaç apo vaksinë ndihmon më shumë se krijon rreziqe. Kurse për një leje të plotë kërkohen nga FDA plotësimi i më shumë kritereve dhe një proces më i gjatë.