Tensionet në veri

Rrënjët e konfliktit kanë nisur që me ndërhyrjen aleate kundër serbëve dhe Beogradit për grushtin e hekurt dhe krimet kundër shqiptarëve etnikë, që çuan në njohjen e pavarësisë së Kosovës nga të gjitha vendet. Në veri, zona e Mitrovicës ka mbetur gjithmonë një enklavë krenare e banuar me shumicë dërrmuese nga serbët, të cilët nuk duan asgjë nga qeveria në Prishtinë. Pas pushtimit të Ukrainës, “shkëndija” e parë ishte vendosja e targave kosovare. Ata pak serb që u dorëzuan iu dogjën veturat. “Lufta e targave dukej se kishte marrë fund, por shqiptarët kishin idenë e çuditshme për të zgjedhur kryetarë komunash në komunat përreth Mitrovicës, pavarësisht bojkotit serb”, shkruan media italiane “Il Giornale”. Përleshjet shpërthyen sepse ushtarët e NATO-s duhej të ruanin rendin për ardhjen e kryetarit të parë shqiptar, në Zveçan. Në qytetin me shumicë serbe, vetëm 1,500 nga 45,000 banorë votuan për të. Përplasja ishte e pashmangshme, dhe pati kokteje molotovi, ndoshta bomba të bëra vetë, shkopinj dhe gurë. Ende jo kallashnikov, ndonëse çdo familje e ka një të tillë në shtëpi.

Dora ruse

Dhuna e orëve të fundit mund të bëhet epitafi i shpresave të negociatave, me aktorë të jashtëm të interesuar të nxisin telashe. Sipas ministrit të Jashtëm rus “një situatë shpërthyese po zhvillohet në zemër të Evropës, ku NATO filloi një agresion kundër Jugosllavisë në vitin 1999”. Prej muajsh ambasadori rus në Beograd ka bërë deklarata provokuese për Kosovën. Ai madje ishte filmuar duke vizituar dy baza ushtarake pranë kufirit me Kosovën i shoqëruar nga ministri serb i Mbrojtjes. Rusia ka kërkuar nga Perëndimi që të ndalë “propagandën” e tij dhe të ndalë së fajësuari për incidentet në Kosovë “serbët e dëshpëruar, të cilët po tentojnë të mbrojnë të drejtat e tyre legjitime dhe lirinë, përmes mjeteve paqësore dhe pa armë”, siç tha Ministria e Jashtme e Rusisë. Ndërsa, përfaqësuesi i Rusisë pranë organizatave ndërkombëtare në Vjenë, Mihail Uljanov, i ka kërkuar Serbisë që të dërgojë një numër të caktuar policësh dhe ushtarësh në territorin e Kosovës, pasi sipas tij rezoluta 1244 e Këshillit të Sigurimit të OKB-së, ia rezervon Beogradit këtë të drejtë.Kjo thirrje vjen në një kohë kur Serbia ka aktivizuar nivelin më të lartë të gatishmërisë luftarake, duke i “hedhur” benzinë zjarrit.

Interesat e Rusisë

Ideja se Rusia po përdor ndikimin e saj në Serbi për të destabilizuar dhe për të ndërhyrë në Ballkan, nuk është aspak e re, madje ishte përfundimi i një raporti të miratuar më 26 prill nga Komiteti i Parlamentit Evropian (PE) për Ndërhyrjen e Jashtme. Sakaq, siç shkruan “Il Giornale”, nuk përjashtohet mundësia që ushtria private ruse Wagner të ketë filluar të depërtojë në enklavat serbe. Madje një kompani izraelite, ka paralajmëruar tani që shpërthyen tensionet se grupi mercenar është nisur drejt Kosovës.Serbia është i vetmi vend në Europën Juglindore që ka ende një lidhje direkte me Rusinë. Dhe për Kremlinin, tensionet në Kosovë mund të jenë një mundësi për të krijuar probleme shtesë për BE-në, NATO-n dhe SHBA-në. Dhe siç shkruan “Il Giornale” e gjithë situata, është një “miks ankesash të vjetra dhe provokimesh të reja”, që rrezikon të shpërthejë nga momenti në moment.